Đọc bài của bác Hoàng Hưng và bác Hà Sỹ Phu, bác Lê Phú Khải, tôi có nghĩa vụ phải nói lên lý do tại sao giới văn chương Việt Nam lại có sự chia rẽ cùng cực như vậy.

Vừa rồi Có cuộc hội thảo làm thế nào để thoát Trung về văn hoá do Văn Việt tổ chức. Tôi đọc mà không hiểu định hướng của cuộc họp. Không có dân tộc Hoa thuần chủng. Chỉ có sự hợp lại của dân tứ phương đã làm nên văn minh Tàu. Trong số dân tứ phương đó, định hình văn hoá Tàu là dân Bách Việt từng một thời làm nên nền văn minh Viêm Việt lừng lẫy ở bờ Nam sông Dương Tử. Đo hộp sọ các tử thi ở đồng bằng Hoa Hạ thì thấy thể tích hộp sọ gần với người Việt hơn là người Hoa. Người Việt bị dân du mục đuổi mãi xuống phía nam, nên trong khi đến đất mới còn lấy tên đất cũ. Ví dụ, ở nước Tàu có địa danh Hà Nội, dân chạy loạn xuống phía Nam cũng đặt tên là Hà Nội…hầu làm cho con cháu nhớ lại chút kỷ niệm xưa.

Nay, vì không biết được nền chủ đạo cho văn hoá Việt Nam nên đất nước như căn nhà vô chủ, để cho mấy thứ triết học tào lao muốn ra thì ra, muốn vào thì vào. Do không có người dẫn dắt nên tất yếu xảy ra xung đột, như vụ cũng đột vừa rồi trong Văn Việt. Người này chửi người kia là thô lỗ, dốt nát. Trong khi vấn đề chính yếu đã không được đặt ra.

“Kể từ nhân loại yêu nhau
Đống xương vô định đã cao bằng đầu.”

Triết là tổng chỉ huy của mọi ngành trong xã hội, là “tổng công an” chống lại những gì thái quá. Biểu hiện của một nền triết không trung thực là cắn xé nội bộ. Ví dụ, triết Marx không trung thực, cho nên Xít-ta-lin và Trốt-kít cắn nhau không ai phân xử.

“Thực dân” nghĩa là dân gieo hạt giống, Pháp đã đi nhưng hạt giống của họ là Hoàng Hưng-Nguyên Ngọc đã nảy mầm và tiếp tục gieo sang thế hệ khác. Văn Việt lái Việt Nam đi theo dòng chính của Tây Âu, mà Tây Âu cho đến nay thừa nhận họ thành công về kỹ thuật nhưng đã thất bại về triết lý. Aristotes và Decartes đưa con người thành con vật. Sản phẩm của họ ở Việt Nam sẽ đưa dân ta thành con gì? Một số người cố bứt ra như bác Hoàng Hưng với lối thơ hiện sinh. Hiện sinh không còn là lẽ sống. Tout existant naît sans raison, se prolonger par rencontre. Nỗ lực đưa chương trình Tây Âu vào Việt Nam đều thất bại. Heidegger nói rằng Tây Âu đang ở trong trạng thái Hư-vô và khi Hư-vô truyền bá tới đâu thì gây tai họa tới đó. Giảng đường Việt Nam đang tổ chức theo lối Tây Âu. Người sinh viên tốt nghiệp theo hệ thống giáo dục ấy, nếu thành công thì sẽ thành người man rợ thượng lưu.

Cho nên, Văn Việt không thực hiện được tôn chỉ của mình, cũng như người học triết học Tây ăn nói khá là ngọt tai mà để lâu mới biết đó là lời bác học suông, bác học làm màu. Sách Luận Ngữ chương VI bài 20 dạy rằng: “Luận đốc thị dữ! Quân tử giả hồ? Sắc trang giả hồi?”
(Thấy người lý luận giỏi nên xét xem có phải quân tử trung thực chăng, hay chỉ là ngụy biện bên ngoài.)

Lối năm 1967, triết gia Lương Kim Định- giáo sư đại học Văn khoa Sài Gòn chứng minh một cách hùng hồn rằng người Việt là chủ nhân của triết Nho. Bài thơ đầu tiên trong Kinh Thi, bài Quan quan thư cưu mô tả cảnh sinh hoạt của dân Việt nông nghiệp chứ không phải dân Hoa du mục.

Do điều kiện binh lửa triền miên 40 năm, phát hiện tầm quốc tế này không được chú ý đúng mức.

Nhiều người trình độ tiến sĩ Hán-Nôm cũng quay sang chống triết Nho. Thực là rừng rậm chữ che lấp mất nghĩa. Trong giới văn chương Việt Nam, người có đọc về những điều này là nhà thơ Trần Mạnh Hảo. Chúng tôi có gửi lời mời ông làm chủ tịch chính thức của Trung tâm Văn bút Việt Nam mà chưa được hồi âm. Vợ ông đang ốm trong bệnh viện nên có thể vì thế chưa trả lời.

Đặc trưng của triết Nho là mối liên hệ của con người trong cuộc đại diễn chúng của vũ trụ. Vạn vật bản hồ thiên. Cho nên triết Nho sinh ra cuốn gia phả mà các triết học Tây Âu không sao có nổi. Người Việt Nam còn có cuốn gia phả. Người Trung Quốc không còn cuốn gia phả nữa. Cho nên dân Việt Nam là đại diện cuối cùng của triết Nho.

Khủng hoảng của triết Đông là do vận số, khủng hoảng của triết Tây là do bản chất. Đối với các bạn chống triết Nho ở Việt Nam, tôi chỉ có một câu hỏi nhẹ nhàng cho các bạn: Tại sao các triết gia hàng đầu thế giới năm 1949 họp nhau tại Honolulu đã bầu cho triết Nho thứ hạng cao nhất?
Liệt kê rừng hạng mục, rồi cộng lại và đem so sánh, triết nào cao điểm nhất thì triết ấy trung thực nhất.

Ở Việt Nam:
– Hội nhà văn Việt Nam của Hữu Thỉnh và Trần Đăng Khoa cố tình lái văn hoá Việt Nam đi theo triết học Marx của Nga.

– Văn Việt của nhà văn Nguyên Ngọc và nhà thơ Hoàng Hưng vô tình lái Việt Nam đi theo Tây Âu
– Trung tâm Văn bút của chúng tôi, một cách an hành, đưa Việt Nam trở về với triết Việt.

Công an, mật vụ chỉ được thực hiện các khế ước xã hội ( không cướp của, không giết người, không buôn ma tuý). Còn về tư tưởng thì phải để cho tự do cạnh tranh.
Cuộc đua này nhìn vào nguyên lý, bạn biết ai sẽ thành công. Vấn đề chỉ là sớm muộn.

Sài Gòn, ngày 09 tháng 08 năm 2019.

Tôn Phi.
Chủ tịch ( lâm thời)- Trung tâm Văn bút Việt Nam.