( bài này gồm 7 mục, đọc xong trong 10 phút)

Vừa qua, ông Lê Mạnh Tường phản đối triết Việt. Tôi xin mạo muội có những dòng sau đây để phúc đáp người.

1) Triết Việt là minh triết của người Việt. Đây là giống dân sống ở bờ nam sông Dương Tử, gọi là liên bang Bách Việt. Giáo sư Lương Kim Định là người khai quật triết Việt qua lớp lâu sậy ngàn năm, được giới triết thế giới hết lòng ngưỡng mộ. Nếu hỏi bí quyết xây dựng toà nhà cao ốc là gì, không ai có thể tóm tắt trong một câu mà phải đi học ngành kỹ sư xây dựng 4-5 năm. Cũng vậy, chúng tôi không thể tóm tắt triết Việt trong vòng 4-5 câu cho những người không có chuyên ngành. Để hiểu triết Việt, ông Lê Mạnh Tường đọc bộ triết An Vi của Kim Định. Bộ này gồm 35 cuốn. Mỗi cuốn, nếu thiên chất thông minh, đọc và hiểu mất 1 tuần. Như tôi phải đọc đi đọc lại 2 lần một cuốn mới nói triết Việt.

2) “Triết là sản phẩm ưu việt của trí tuệ nhằm phục vụ Con Người, loài người chứ không phải cho một sắc tộc nào đó”. Bác Lê Mạnh Tường viết câu này vừa đúng vừa sai. Đúng ở chỗ nền triết trung thực thì đúng cho mọi thời và mọi nơi. Sai là ở chỗ bác Lê Mạnh Tường coi triết Việt là cục bộ. Năm 1949, hội nghị triết học toàn thế giới tại Honolulu bầu cho triết Việt làm nền thống nhất của nhân loại.

3) Bác Lê Mạnh Tường viết: “Chủ trương chỉ dùng triết Việt -nếu có- là ruồng bỏ, trốn lánh tri thức tích lũy hàng mấy ngàn năm của nhân lọai.”

Hồi âm với bác Lê Mạnh Tường rằng, khoa học văn minh nhân loại tiến đến đợt cao nhất là khoa vi thể, tận cùng của vật chất là hai làn sóng âm dương. Điều này hoàn toàn trùng khớp với câu “Nhất âm nhất dương chi vị đạo” của triết Việt. Nhiều thành tựu của văn minh nhân loại phát hiện ở thế kỷ XX là minh chứng huy hoàng cho triết Việt, hậu quả sẽ có ở mục
kế cách.

4) Chưa có dòng nào chúng tôi chủ trương tuyệt đối, nhưng chúng tôi nói rằng triết Việt là nền chủ đạo của dân tộc Việt Nam. Bản thân tôi sinh ra trong một gia đình Cơ-đốc nhưng không áp đặt Cơ-đốc lên toàn cõi Việt Nam. Tôi vẫn giữ đạo Cơ-đốc trong đời sống tôn giáo và điều đó không mâu thuẫn với việc chủ trương Người Việt dùng triết Việt.

5) Bác Lê Mạnh Tường nói “Một thái độ hẹp hòi, nhỏ bé, tự ti mặc cảm và vĩ cuồng cùng lúc. Đồng thời nó còn tiềm ẩn một tinh thần dân tộc cực đoan đã là nguyên nhân của cuộc thế chiến thứ II đẫm máu.”

Xin thưa với bác Lê Mạnh Tường: các triết học khác đếm con người bằng những thứ “nằm ngoài” con người như chủng tộc, giai cấp kinh tế…thì mới dẫn đến chiến tranh. Triết Việt đếm con người bằng con người, lấy sự sống làm tiêu chuẩn cho chân lý thì chiến tranh kiểu nào?

Bác vui lòng đọc lại kỷ yếu của hội nghị triết Honolulu 1949. Bác Lê Mạnh Tường không biết thì cứ bảo là không biết, như tôi là dốt thì nhận dốt để học hỏi giáo sư Lương Kim Định, tiến sĩ triết 50 năm nghiên cứu trong ngành, được cả thế giới khâm phục, chứ không phải là ruồng bỏ kiến thức nhân loại như bác Lê Mạnh Tường quả quyết ( quả quyết không phải là chứng minh). Mới đây, kết quả khám ADN ở đồng bằng Hoa Hạ lại làm minh chứng huy hoàng cho triết lý của giáo sư Lương Kim Định, người đi trước khoa khảo cổ mấy chục năm.

6) Bác Lê Mạnh Tường viết: “Với tất cả sự tôn trọng dành cho thiện chí của bạn nhưng tôi không thể ủng hộ : “Người Việt dùng triết Việt” không phải là một ý kiến tốt đẹp, cao thuợng mà ngược lại !”. Ủng hộ hay không là quyền của bác Lê Mạnh Tường. Việc bác Lê Mạnh Tường chê triết Việt là phản nghĩa với từ cao thượng thì tôi không muốn phán xét, bởi tuổi tôi chỉ đáng con cháu. Tôi chỉ muốn bác Lê Mạnh Tường đi hỏi các bậc quốc dân nguyên lão, những vị trưởng thượng 80, 90 tuổi trong Hội đồng quốc dân nguyên lão, những người tuổi cha chú của bác Lê Mạnh Tường xem triết Việt có cao thượng hay không. Các bậc quốc dân nguyên lão sẽ trả lời một cách khúc chiết và mạch lạc cho bác Mạnh Tường hiểu. Các thế hệ mai hậu chúng ta đang cãi nhau không có điểm dừng. Vì vậy, chúng ta, tôi và bác Lê Mạnh Tường nên để các bậc quốc dân nguyên lão thẩm định đúng sai và nếu có lòng thành thực, tôi mong bác Lê Mạnh Tường chấp nhận kết quả phân xử của các bô lão ấy, trên tinh thần Fair Play.

7) Không chứng minh được là không có triết Việt, vậy đừng bảo là không có triết Việt. Không tỉ giảo được triết Việt là phổ quát hay hẹp hồ thì cũng đừng bảo nó là hẹp hòi. Như tôi không có chuyên ngành về xây dựng thì tôi sẽ không nói rằng toà nhà này xây đúng hay xây sai, tôi không có bằng sử học thì tôi không khẳng định có toà lâu đài ấy có hay không, do ai làm chủ. Bác Lê Mạnh Tường không có chuyên ngành triết, chúng tôi vẫn khuyến khích bác nói về triết, nhưng đừng với thái độ phủ định vu vơ.

50 nước Âu Mỹ cử đại diện sang Honolulu, gồm những tay anh chị của làng triết thế giới mà còn bỏ phiếu tối ưu cho triết Việt, thì mấy anh gà mờ về triết nhạo báng triết Việt hết sức đáng nghi.

Ông cha có câu: Biết thì bảo là biết, không biết thì bảo là không biết. Ấy là biết vậy.

Sài Gòn, ngày 08 tháng Mười năm 2019.

Tôn Phi, một con người.
Liên lạc: tonphi40@gmail.com