Sau bài viết “Phân biệt nhà trí thức và nhà chuyên môn”, chúng tôi nhận được ý kiến phản hồi từ nhiều độc giả. Khen nhiều (khoảng 70%), chê cũng có (khoảng 30%).

Bạn Kim Tuấn lo rằng: “Tôn Phi lý luận giống người ở thế kỷ 19 quá!  Trọng nông khinh thương, tư tưởng vậy thì đất nước nghèo đói bền vững.”

Câu này sai. Dẫn chứng: Nê-pan trọng nông, rất hạn chế công -thương nghiệp. Về du lịch, mỗi năm họ chỉ cho một số lượng rất hạn chế khách tới du lịch. Chưa có nước nào, kể cả nước Mỹ giàu có, dám bảo rằng Nê-pan nghèo đói.

Ví dụ thứ hai, nước Úc. Tại đây, khi hỏi một em học sinh rằng: lớn lên em sẽ làm nghề gì. Trong danh sách 7 nghề cao điểm nhất, nghề xếp trên cùng là nghề nông. Lớn lên em sẽ làm nghề nông.

Thực ra, chúng tôi không khinh nghề nào và không nâng cao nghề nào cả. Chúng tôi chỉ nhắc lại một thứ tự tiên thiên: sĩ-nông-công-binh. Thứ tự này không thể đảo ngược được, nếu nước nào đảo ngược thì chỉ là miễn cưỡng, nghĩa vụ.

Tất nhiên, ta không thể cấm phát triển công nghiệp. Nhưng ở mức độ nào? Nên dừng ở mức độ phục vụ vừa đủ cho nông nghiệp, duy trì sự hài hòa về lợi ích giữa các ngành, bên Tàu gọi là lục nghệ (sáu nghề) cơ bản.

 

Một ví dụ khác: Ở Viễn đông, tầng lớp sĩ phu nắm luân lý. Vì vậy nền luân lý Tàu tồn tại qua 2500 năm không cần cảnh sát. Khi tầng lớp binh -vốn đã nắm quyền binh-lại nhảy sang nắm cả luân lý-thì mới qua 3 thế hệ mà đã nát bét.  Đây là một ví dụ khác cho thấy, thứ tự Sĩ-nông-công-thương-binh là không thể đảo ngược.

Nhà giáo Phùng Hoài Ngọc viết: “Đánh bạo hỏi Tôn Phi tiên sinh, nhà thơ Tô Đông Pha có phải là trí thức không ? Theo mạch văn nghị luận so sánh với Vương An Thạch thì hình như ông Tô chỉ là nhà chuyên môn (thi ca)…”

Hồi âm: Tôi-Tôn Phi-chỉ chép theo lời của triết gia Lương Kim Định. Chỉ nên gọi triết gia Kim Định là tiên sinh.

Ông Tô Đông Pha- ở một khía cạnh nào đó- cũng có thể xem là một trí thức. Nhưng là trí thức hạng vừa, chưa phải là trí thức hạng bự.

Từ “trí thức” không cần phải chiết tự.

 

Mời đọc bài trước:

Phân biệt nhà trí thức và nhà chuyên môn:

https://saigonpick.com/2020/04/09/phan-biet-nha-tri-thuc-va-nha-chuyen-mon/

Ủng hộ tác giả viết văn.

Số tài khoản: 142720499-ngân hàng ACB chi nhánh Nguyễn Phong Sắc, tỉnh Nghệ An. Chủ tài khoản: Tôn Phi.