tonphi2021@gmail.com

Tiếp theo kỳ trước, hôm nay chúng tôi phân tích về gia đình Corleone. Thế hệ thứ nhất, ông bố Vito Corleone di cư từ Ý sang Mỹ. Thế hệ thứ hai, cậu con trai thứ ba (trong nguyên tác thì là con thứ út), Michael Corleone, cậu con trai này rất đặc biệt. Giới phê bình gọi Michael Corleone là tragic hero, bi kịch anh hùng. Không như hai người anh lớn sống với bố lúc bố thuở hàn vi, Mike sống với bố khi bố mẹ đã giàu có. Cậu được cả gia đình ưu tiên cho hưởng nền giáo dục Mỹ. Nói chung mọi thứ được sửa soạn sẵn để Mike làm một trí thức giàu có trong xã hội. Bỗng tai họa ập xuống. Lúc ông bố Vito Corleone bị ám sát hụt, các anh trai đưa Michael ra điều đình với phe địch, cũng là một băng xã hội đen khác . Các anh em sắp xếp để Michael trả thù cho bố. Trong bữa ăn tối với ông cảnh sát trưởng New York và tên trùm buôn ma túy ám sát hụt bố mình, Michael rút súng ra bắn chết cả hai.  Sau vụ đó, Michael phải rời Mỹ ngay lập tức và đi trốn. Trốn ở đâu an toàn nhất? Các anh em đưa cậu rời Mỹ, về lại đảo Sicily bên Ý, nơi các tay chân của bố đợi sẵn để bao bọc cậu. Các anh ở lại Mỹ, chăm sóc cho bố. 

Đây là gương mặt của người cha Vito Corleone khi nghe các con lớn báo tin thằng con nhỏ là Michael Corleone giết cảnh sát trưởng New York:

Hai thằng con đầu cũng giết người, ông có nói gì đâu. Thằng con thứ ba giết người, ông lắc đầu ngao ngán. Tại sao ông bố lại muộn phiền như vậy?  

Thứ nhất, tìm về nguyên ủy vấn đề. Trong 4 đứa con, Michael là đứa được ông bố đặt nhiều kỳ vọng nhất. Mặt mũi thanh tú, thư sinh. Khi đứa con trai đi học đại học, ông tưởng đã xong. Ông trùm xã hội đen Mỹ không muốn con trai tiếp tục con đường của mình, ông muốn nó thành một thượng nghị sỹ. Đời thường xảy ra điều mà ta sợ. Nó vẫn lại tiếp tục nghề mà phải giết người, nghề mà ông muốn nó tránh khỏi, như vết xe đổ của cuộc đời ông. 

Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra. Cậu sinh viên đăng ký đi lính. Năm 1945, Mike, người hùng trở về từ cuộc chiến dắt theo cô bạn gái tên là Kay (viết tắt của Catherine) dự đám cưới của cô em út tên là Connie. Chồng của Connie, tên là Carlo, phản bội gia đình Corleone. Michael đứng trước lựa chọn khó khăn: nếu không giết Carlo thì không thắt chặt được kỷ luật trong gia đình Corleone. Còn nếu giết Carlo, thì đây là trường hợp anh vợ giết chết em rể. Lúc này ông bố đã chết. Mike quyết định giết thằng em rể thật. Cô em gái Connie căm hờn ông anh Michael suốt những năm sau đó. Cô cố tình sống như con đĩ, mục đích là để cho anh trông thấy, để khiến anh dằn vặt, đau lòng, để trả thù ông anh Michael đã giết chồng của cô.

Lúc trốn ở  Ý, Michael đi đâu cũng có 2 cận vệ. Trong một lần đi chơi trên cánh đồng, 3 chàng trai trông thấy một toán các cô gái đang đi hái hoa. Trong lần đó, Michael trông thấy một cô gái thật đẹp, mặc áo tím. Cậu hỏi ra nhà cô gái, và đến nói chuyện với ông bố cô gái. Tên cô gái là Appolonia Đám cưới tổ chức sau đó. (Vậy thì Kay ở Mỹ thì sao?) Michael và Apolonia sống được với nhau hạnh phúc. Một lần, lúc cô vợ nổ ga để lái xe, thì chiếc xe nổ tung. Kẻ thù đã lần ra nơi ở của Michael, và mua chuộc 1 trong 2 tên cận vệ, đặt bom trong xe để giết cậu. Chẳng may, không giết được Mike mà giết phải cô vợ. Đây có thể được coi là bi kịch lớn trong đời Michael.

Michael rời Ý về lại Mỹ, tìm lại Kay. Kay đang dạy trẻ trong trường tiểu học. Michael và Kay sau đó kết hôn. Michael hứa với Kay rằng, 4 năm nữa, nhà Corleone sẽ trở nên hoàn toàn hợp pháp. Những năm sau, anh không hoàn thành được lời hứa đó. Kay thì rất nhẫn nhịn một gia đình chồng mà ai làm dâu cũng nơm nớp sợ bị bắn.  Nhưng anh hùng thì phải đi bước tịch liêu. Michael càng ngày càng khó ra hợp pháp, tức là phải thất hứa với Kay. Michael vào phòng, vợ nằm trên giường, chuẩn bị đi ngủ thì súng nổ hai bên cửa sổ. Cả đời Kay làm vợ Michael trong bất an, sợ hãi. Cô quyết định bỏ Mike. 

Vì vậy, Kay phá thai, đứa con trai của Michael. Cô nói với Michael rằng, cô làm như vậy, vì biết chắc chắn truyền thống Sicily-nguyên quán của gia đình Michael-không chấp nhận chuyện này. Michael tát cho Kay hai cái trời giáng. Chỉ có cô giáo mới dám phá thai, dân thường không dám. Hai người chia tay. Sau này, có lần Kay về thăm các con. Michael đuổi cô về.

Sau này, Michael không kết hôn nữa. Có lẽ anh chiêm nghiệm nhiều về số phận. Người vợ thứ nhất thì bị đánh bom chết. Người vợ thứ hai thì bỏ đi. Nếu anh có lấy vợ thứ ba nữa thì cũng như vậy. Cho nên, Michael không kết hôn thêm, sống vậy đến hết đời.

So sánh về hai đời xã hội đen Mỹ, thế hệ bố và thế hệ con.  Ông bố Vito và cậu con Michael, ai giỏi hơn ai? Ông bố thông minh hơn. Ông bố duy trì được một nền thống nhất tinh thần trong tổ chức của mình, và hài hòa với những người sống xung quanh. Cậu con trai  Michael giải quyết được nhiều mâu thuẫn. nhưng hễ chặt được đầu một mâu thuẫn này lại nảy ra hai mâu thuẫn khác. Vì vậy cuộc đời cậu chỉ là chữa những đám cháy liên tiếp, không có điểm dừng. Lúc ông bố còn lãnh đạo gia đình thì không xảy ra những đám cháy. Từ một cậu sinh viên đẹp trai phong nhã, trở thành bố già của đám sát thủ giết người dứt điểm nhanh gọn lẹ, hành trình chỉ có chục năm chưa đầy. Ai nấy đều thương cho Michael.

Người nhát gan thường thích xem phim kinh dị (phim ma). Người hiền lành thì thích xem phim xã hội đen. Xã hội đen Ý tổ chức chặt chẽ nhất. Quản trị một tổ chức xã hội đen là cả một khoa học. ‘’Khoa học, là cái người cha dạy con. Kỹ thuật, là cái con dạy cha ‘’ ( La science, c’est ce que le père enseigne à son fils. La technologie, c’est ce que le fils enseigne à son père )- Michel Serres, triết gia Pháp mới qua đời viết. Con cái đời sau thường giỏi kỹ thuật và mấy tài lẻ hơn ông cha, nhưng triết lý và tư tưởng không đặc sặc bằng thế hệ đi trước. Vì cậu con Mike không có khoa học quản trị nên tổ chức của gia đình dần đi vào bế tắc.

Khi viết bài phân tích gia đình bố già Corleone, tôi tình cờ nhận được thư từ một ông giáo sư luật người Mỹ gốc Việt. Ông đã học về sân khấu và điện ảnh tại New York City (1983) , đã xem nhiều lần phim “Godfather” nhiều lần, được phân tích, đánh giá rất sâu do một giáo sư uyên bác về sân khấu và điện ảnh (Hofstra University/New York University), đã sống tại New York City gần 7 năm, đọc, nghe, thấy không biết bao sự kiện liên quan đến hoạt động của Mafia tại New York City; đã đối đầu nhiều với giới Mafia; đã đi ngang qua lại nhiều lần trong đặc khu Mafia, và theo dõi khá nhiều những vụ án liên quan đến trùm Mafia thực sự, và đã sống rất gần với những vụ thanh toán giữa những bộ tộc Mafia tại NYC; cụ thể là vụ ám sát bố già Paul Gambino, do đệ tử của John Gotti…Đồng ý rằng câu chuyện Godfather xoay quanh bố con Vito Corleone và Michael Corleone là hư cấu, nhưng nó phải được xây dựng trên nền tảng một câu chuyện có thật, phần thêm thắt là nhành lá của văn chương.

Nói chung, sau 7 năm sống và hụp lặn trong thế giới huyền bí của New York City, ông khám phá ra muôn vàn cái tuyệt vời, hấp dẫn, hấp lực, lôi cuốn, huyền ảo không thôi của khối óc tò mò và thèm khát khám phá của riêng mình trong những năm vùi đầu, đam về vào thế giới sân khấu và điện ảnh tại thành phố không hề ngủ, New York City.Với kiến thức và kinh nghiệm sống rất gần những gì miêu tả trong phim Godfather, ắt cần phải cả trăm trang ông mới viết hết. Viết một cách chính xác, khoa học và trích dẫn với những chứng cứ lịch sử và khoa học.

Ảnh: Michael Corleone, vừa mới qua tuổi sinh viên, khoảng năm 26 tuổi.