Nhớ tích Tây Môn Báo với vụ Hà Bá cưới vợ là một bằng chứng rất cụ thể. Tây Môn Báo đến xứ nọ nhậm chức. Ở xứ này, có tục mỗi năm dâng một người con gái còn trinh cho thần sông để thần cung cấp nước cho mùa màng, đừng làm lụt lội. Năm ấy, đến ngày dâng người cho thần sông. Tây Môn Báo biết và bảo:

• Thần sông năm nay muốn đổi vợ. Cho mấy bà đồng cốt đi xuống để hỏi xem thần sông thích vợ loại nào trước.

Đến đây, bọn đồng cốt khóc lóc van xin. Số là, bọn đồng cốt chính là những kẻ gieo niềm tin rằng phải thờ cúng (mạng người) cho thần sông để thần sông độ trì. Những nhà giàu không muốn con gái mình chết thì đem vàng bạc đến hối lộ cho đám đồng cốt. Những nhà nghèo không có gì để chạy chọt thì phải dâng con gái mình.

Tây Môn Báo, một Nho gia, nhìn ra được vấn đề, nên đã nói một câu như vậy. Chỉ một câu nói thôi giải phóng dân Tàu khỏi nạn chôn người sống theo người chết.

Giáo sư Creel đã khảo cứu công phu về điểm này, và ông quả quyết là Khổng Tử đã góp công lớn vào việc đẩy trừ tệ đoan vô nhân đạo đó. Creel nói rằng: “Nho giáo  đã phá được tục lệ chôn người sống…”

Không những vậy, Nho giáo còn phản đối cả việc tạc tượng để thờ hay tạc tượng để chôn theo người chết. Khổng nói: Người làm ra hình nhân để dùng mà chôn cùng người chết, lại không đáng tội tuyệt tự sao? “Thủy tác dũng, kỳ vô luân hổ? Vi kỳ thượng nhơn nhi dụng chi dã” (Mạnh Tử I.4)

Trong dân chúng, ở mọi nước, luôn có những lưu truyền rút nhẹ kiểu như tin kiêng quỷ thần, sẽ dẫn đến việc đặt ra kinh kệ dài dòng để rút tủy những người đàn bà góa. Vì vậy, công việc của tầng lớp Nho gia vẫn phải kéo dài cho tới tận ngày hôm nay.

(Bài viết có sử dụng một số tư liệu trong cuốn Nhân Bản- Kim Định, nhà xuất bản đại học Văn Khoa Sài Gòn khóa 1965)

Ngày nay, nhìn những bạn sinh viên khoa triết học của trường Nhân Văn (và nhiều trường nữa) say mê sách vở của Kant, tôi thấy đau lòng. Vì sao các bạn say mê triết học Kant? Vì các bạn đánh mất lòng tự tín nơi viễn Đông, cho là bên Tây có tất cả mọi thứ. Kant cuối đời không còn mấy mặn mà với triết học thuyết của mình, tại sao đám tôm tép lại phải say mê triết học đó? Triết học Kant chỉ sướng tai ở phút ban đầu, còn về lâu dài không có hoạt lực. Bạn theo chủ thuyết gì chỉ khi người tạo ra chủ thuyết ấy tin vào nó. Kant không tin vào triết học của mình, cớ sao bạn phải tin?

 

Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com

Zalo, Signal: +84344331741