Phân tích vụ án bà Bay Fang.

(Viết tặng tập thể phóng viên ban Việt Ngữ- đài Á châu tự do. RFA.)

Ví dụ đơn giản: Báo của bà Bay Fang viết: “Ông A bị ông B bắt vì ông A liên quan đến ông C.”

Ông C đến gặp bà Bay Fang và hỏi: bằng chứng đâu bà nói ông A đi tù là vì tôi?
Bà Bay Fang lúc này không trả lời được. Khi nói ông A và ông C liên quan đến nhau, ta phải trưng ra được một tờ giấy giao ước giữa hai người đó. Nếu không, ta chỉ thấy ông A mặc áo in hình ông C rồi kết luận hai người đó liên quan với nhau là thiếu suy xét kỹ lưỡng.

Cũng như, ta không thể nói anh Kalou đánh bom tại Mỹ là vì liên quan đến đấng tiên tri Mohamed. Mohamed chưa hề ra lệnh đánh bom nước Mỹ, thời Mohamed chưa có bom và thời đó Trung Đông cũng chưa hề biết là có châu Mỹ. Anh Kalou đã làm theo sứ mệnh “sói cô đơn”. Khi bạn viết đấng tiên tri Mohamed đẩy anh Kalou đến chỗ bị bắt thì các tín đồ Hồi giáo có thể giết bạn vì tội vu khống đấng tiên tri Mohamed.

Bà Bay Fang được gặp và nói nhỏ nhẹ để nộp đơn từ chức thì không nghe, cho nên Hội đồng chủ quản quốc gia Hoa Kỳ phải dùng đến biện pháp mạnh, đó là đuổi việc. Về điều này, ông giám đốc VOA văn minh hơn, khi được nói nhẹ nhàng thì ông hiểu ý và nộp đơn xin từ chức, ra đi trong êm đẹp.

Trong một bài báo khác, bà Bay Fang nói rằng “Hùng Vương” là “tự xưng” và bắt những người khác phải gọi mình là Hùng Vương. Điều này sai ở hai chỗ:
Thứ nhất, Charles De Gaulle, tướng Pháp hai lần cứu Pháp, khi sang Anh lập chính phủ lâm thời, cũng là tự xưng, tại sao đài RFA không chửi Charles De Gaulle mà lại đi chửi Hùng Vương?

Vì vậy không thể lấy lý do “tự xưng” để nói xấu Hùng Vương.

Thứ hai, Hùng Vương do Hội đồng quốc dân nguyên lão lập nên để chống Tần, RFA bảo Hùng Vương là tự xưng thì RFA có thể mắc vào tội vu khống.

Câu văn của RFA không thể nói là vô tình. Nó đã được chụp màn hình để gửi đến cơ quan quản lý truyền thông quốc tế của Mỹ. Họ đã đuổi việc bà Bay Fang.

Thực ra, bà Bay Fang không hề ác ý. Bà nghe lời đám phóng viên gốc Việt của đài nên mới mắc vào tội này. Hồi tháng ba, chúng tôi đã gửi thư để dàn xếp mâu thuẫn giữa bà Bay Fang và các bạn ban Việt Ngữ đài Á châu tự do với người bị hại. Chúng tôi đã đề nghị làm trung gian để cho bà Bay Fang đi phỏng vấn người đó.
Bà Bay Fang và thuộc hạ không trả lời. Ba tháng sau, bà Bay Fang bị đuổi việc việc. Không biết thư của chúng có đến được với bà Bay Fang hay không, hay là bị giấu nhẹ, nhưng chắc chắn sẽ bị điều tra ra vào một ngày nào đó. Tin tặc châu Á phá được máy nào thì bù lu bù loa khoe mẽ, tin tặc Đức vào trong máy người ta ngồi hàng chục năm cũng không ai biết.

Đài VOA, khi gửi thư đến, có hồi âm, dù là thư tự động. Đài RFA (Việt ngữ) không hồi âm thư. Càng im lặng thì càng chết.
Về điểm này, đài VOA có văn hóa hơn so với đài RFA.

Theo luật Juris Prudence thì bà này bán nhà cũng không đủ tiền đền. Vì vậy, chỉ đuổi việc bà Bay Fang là phương thức ứng xử nhân đạo rồi.

Đàn bà nông cạn như Bay Fang làm truyền thông như Bay Fang, chúng tôi lại nhớ đến câu tục ngữ của ông cha Việt:
” Đàn ông nông nổi giếng khơi,
đàn bà sâu sắc như cơi đựng trầu.”

Bản thân cá nhân tôi luôn muốn những nhà báo như bà Bay Fang chuyên nghiệp hơn. Chúng tôi luôn sẵn sàng nghe các cuộc gọi để hỗ trợ đồng nghiệp.

Ngày 08 tháng 07 năm 2020.
Tôn Phi- Liên đoàn ký giả Á châu.
(Asian Journalists Confederation)
tonphi2021@gmail.com
Whatsapp: +841644331741