Tôn Phi

Người viết bài này là một người không biết lập trình, hoặc cũng có biết qua qua nhưng rất nông, chẳng chuyên sâu. Cuối phim, Neo gặp kiến trúc sư và ở đây xảy ra sự hội thoại. Tất cả mọi người đều biết Neo tượng trưng cho một người anh hùng mong muốn giải cứu thế gian và người kiến trúc sư tượng trưng cho Thượng Đế.

Người ta tìm thấy Neo khi cậu đang là kỹ sửa lập trình cho công ty phần mềm lớn nhất thế giới. Thực ra không biết lập trình cũng không chết. Thời nay người ta đề cao nghề lập trình. Nghề văn chương trở nên đại hạ giá, thành ra một món hàng không ai muốn mua. Neo được những người thuộc Si-ôn đến gọi về căn cứ. Si-ôn là nơi cuối cùng được cứu khỏi họa tận thế trong Kinh Thánh, thế giới của những người thật, sống trong một căn cứ tương đối vững chắc, đặt tên là Si-ôn với hy vọng sống sót.

Nhà biên kịch, phải là trình độ mục sư hoặc tương đương, khéo léo đặt vấn đề về Thượng Đế. Trong câu chuyện trên, nhà biên kịch phóng chiếu quan điểm của mình về Thượng Đế thông qua hình ảnh ông kiến trúc sư. Cũng như, Franz Kafka, văn hào Tiệp, trong cuốn Lâu Đài (The Castle) đã ví ngài Klamn, chủ lâu đài, với Thượng Đế, cho nhân vật K. mòn mỏi đi tìm.

Bộ phim Ma Trận, ngay từ khi ra mắt, quãng năm 1999, đã gây ra một cơn sốt rất lớn. Nó kể về việc người anh hùng Neo đánh lại người máy. Nó còn đề cập đến một vấn đề lớn lao hơn. Nếu gặp bất công trên đường, chẳng hạn gặp ông cao to bắt nạt một em nhỏ, thì có nên xắn tay áo vào giúp hay không. Nếu không giúp, thì ta không đành lòng. Nếu giúp, coi chừng ta cũng bị đánh nữa. Với lại, việc ta có vào can thiệp hay không thì có thay đổi gì được kết quả? Nhà kiến trúc nói với Neo rằng ông đã tính toán chính xác về chuỗi sự việc. Neo không đành lòng, anh lao vào đánh nhau với Smith. Cả anh và Smith đều mất mạng, nhưng giải cứu được những người xung quanh, trong đó có cháu gái đáng yêu.

Kiến trúc sư tượng trưng cho Đức Chúa Trời, người mà Kinh Thánh Mathew đề cập đến là Cha. Biên kịch phim Ma Trận đề cập đến một bà già. Đặc vụ Smith, tượng trưng cho quỷ Satan, cũng đã gọi người phụ nữ ấy là Mẹ.

Hoạt động tẩy não.

Matrix kể rằng khi đặc vụ Smith sờ vào cháu bé thì trong phút chốc, cháu bé trong phút chốc, trở thành một bản copy như Smith. Chuyện các cỗ máy tiến hóa và đe dọa tiêu diệt con người là chuyện rất khó xảy ra. Trên thực tế, người máy Asimo của Nhật Bản, cường quốc công nghệ thông tin, cũng chỉ mới bưng bê được những vật dưới 2 kg. Vậy, biên kịch phim muốn nhắc đến người máy là ai? Rất tinh tế, biên kịch phim đề cập đến hoạt động mà ta có thể gọi tạm là tẩy não và nhồi sọ. Các hệ thống quyền lực tẩy não con người muốn người ta thành những con cừu, trăm con như một. Vì vậy việc giải cứu con người là rất khó khăn, y như Neo rất khó khăn để giải cứu cháu bé. Những con người bị tẩy não còn nguy hiểm hơn cả người máy hại người. Cuộc đời này chắc chắn sẽ có những người anh hùng như Neo. Rambo giải cứu những người dân làng Myanmar còn dễ hơn, vì những người đó biết là mình cần được cứu, còn những người bị tẩy não thì trái lại còn căm thù người đi cứu mình. Các bố mẹ vì vậy phải tranh thủ cho con sang du học hoặc định cư ở các nước tự do.

Không phải ai cũng làm Neo được. Nếu thời chưa đến mà làm e sẽ mang hoạ. Đó phải là người được tiên tri. Đúng người và đúng việc.

“Con người thường cảm thấy có ý thức về những lựa chọn trong vô thức”.- kiến trúc sư.

Viết tại Hà Tĩnh, ngày 01 tháng Mười Một năm 2021.

Liên lạc tác giả: tonphi2021@hotmail.com