Những ngày cuối cùng của tháng Ba. Tuần này, lên mạng sẽ thấy ca ngợi Do Thái với 3 dự án: Nông nghiệp công nghệ cao, Kỹ sư điện toán và chính trị gia. Tác giả bài viết không rõ tên, song đại ý bài là Do Thái cho phổ cập ba nghề đó dẫn tới Do Thái giàu như giờ. Nó làm cho khiếp sợ, như người sưu tầm bình luận cuối bài.

Bố mẹ Do Thái, hay nhà nước Do Thái, không hề có ý định bắt con trở thành lập trình viên chuyên nghiệp. 50% dân số làm lập trình viên như bài nào nói là sai sự thật, giả sử có con số đó thì đó là thảm họa chứ không phải là thứ tự hào đối với người Do Thái. Bố mẹ Do Thái cũng không khuyến khích con cái làm chính trị nhiều. Cũng không phải nhờ công nghệ cao mà nền nông nghiệp Do Thái thịnh vượng. Những thứ đó có sau.

Người Do Thái tự hào, và có nền tảng, là dân tộc được chọn. Điều này vừa có lợi vừa có hại. Có lợi ở chỗ, khi có niềm tin thì con người làm gì cũng vượt trội so với người xung quanh bình thường, còn khi không có niềm tin thì làm gì cũng hỏng. Do Thái có niềm tin, cho nên ngành gì họ cũng nhất thế giới. Văn hào vĩ đại nhất thế kỷ XX, Franz Kafka, là người Do Thái. Albert Eistein trong vật lý, hay Sigmund Freud trong Phân tâm, …đều là gốc Do Thái. Làm quả quyết câu khẳng định: “Ta sẽ làm cho người nổi giữa các dân.” Cho tới bây giờ, Do Thái là nước duy nhất dám bảo hiểm phần mềm. Mặt khác, sự được chọn đó cũng có hại ở chỗ, khi ý thức gia đình, gia tộc lên quá cao, người Do Thái thu vét mọi của cải trong xã hội- dù là nơi họ làm khách, dẫn tới việc trùm phát xít Hitler có cớ để đàn áp họ, với lý do, trả lại của cải trong xã hội về cho người Đức.

Ngày nay, Do Thái đã tái lập quốc gia. Bữa cơm của gia đình Do Thái, cả nhà thường bình luận về một chủ đề trong kinh Cựu ước (một phần hai và là phần đầu của cuốn Kinh Thánh Cơ-đốc nhân dùng bây giờ. Mấy tác phẩm văn học người ta thường khen thì Do Thái chỉ coi là giải trí.). Có thể nói, Do Thái là dân tộc làm thành công vấn đề triết lý khởi nguyên nhất. Khi triết lý khởi nguyên thành công thì ví như xây nhà trên đá, không bao giờ lo đổ. Còn triết lý khởi nguyên trên cát, thì nhanh phát, nhanh tàn, như Trung Quốc chế ra sản phẩm nhiều, nhưng toàn sao chép, làm nhưng không hiểu bản chất việc mình làm. Nước Nga cũng có thể coi là nước có triết lý khởi nguyên tốt. Putin đặt lại Chính thống giáo làm căn bản của Hiến pháp. Điều này lý giải tại sao số lượng nhà khoa học cơ bản của Nga vào loại top. Các nước khác có nhiều phát minh, song về khoa học cơ bản không bằng nước Nga. Quãng năm 1917, nhiều nhà khoa học Nga chạy sang Mỹ, làm nên hoàng kim thời đại của Mỹ trong thế kỷ XX.

Về chính trị thì Do Thái sẽ nhất thế giới, sách Ê-sai có ghi rất rõ: Mọi nước không tuân phục ngươi sẽ thành ra hoang vu. Do Thái giàu không phải vì 3 đại dự án, cũng như Hàn Quốc giàu không phải nhờ vốn đầu tư của Mỹ.

Có thể nói, triết lý khởi nguyên quyết định thành bại, vui buồn của một quốc gia, một dòng họ, hay một con người. Có những con người, những gia đình tan nát mà không biết hỏng từ đâu.
Tuần này, sắp tới kỷ niệm đóng đinh chúa Giê-su, nên người ta lại sùng Do Thái. Các gia đình Cơ-đốc rủ người thân giữ lễ Phục Sinh. Người hay trăn trở sẽ đặt câu hỏi: Do Thái là dân tộc được chọn (để hưởng gia tài), hay là dân tộc thí điểm ?

Ngày 23 tháng 03 năm 2021.
Tôn Phi.

tonphi2021@gmail.com