Mỹ là đất nước tự do. Vậy, tại sao các đô thị bên Mỹ không bao giờ ngập úng?

Nước Mỹ khi xây dựng một thành phố, họ xây dựng theo hình bàn cờ, đường ngang và đường dọc vuông vức. Trong một thành phố thì luôn có sự hài hòa. Họ cũng tính đến nhập vào, thải ra. Vì vậy đường điện, đường nước, đường cáp mạng của họ trông rất gọn gàng.

Đường sá của Mỹ, xe tải hàng trăm tấn chạy lên, 200 năm vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt. Kỳ lạ hơn, đường phố Mỹ không cần phải cập nhật. Mỹ bảo tồn được thiên nhiên. Ngay trung tâm thủ đô Washington vẫn còn những vườn rau rộng mênh mông, điều tuyệt nhiên không thể thấy tại Hà Nội hoặc Sài Gòn. Người Mỹ phải giữ các vườn rau để thoát nước và cung cấp ô-xy.

Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của nền kiến trúc các nước theo văn minh Cơ-đốc là sự ngay chính. Đại úy hải quân Pháp Favre cho làm các con đường song song. Nhờ vậy ở Sài Gòn tìm đường rất dễ. Bình Dương làm kiến trúc tư tưởng Phật giáo, đường phố xếp hình rồng rắn. Ông anh thành đạt trong xóm gội tôi đến chơi, bảo là: “Em phải đi theo hướng dẫn của anh. Ở Bình Dương không thể tìm được đường ( đến nhà ông anh ấy) bằng số nhà đâu.” Hai tỉnh kề nhau cho ta thấy sự khác biệt giữa văn minh Phật giáo và văn minh Cơ-đốc.

Sài Gòn xưa có một luật bất thành văn trong xây dựng. Đó là, mọi công trình không được cao hơn “tim” của nhà thờ Đức Bà Sài Gòn. Sài Gòn không bao giờ ngập úng. Chuyển sang thời văn minh Phật giáo, ai muốn xây kiểu gì thì xây. Một trận mưa xuống là thành con sông. Ông Đỗ Như Ly, kỹ sư cơ khí, không học về xây dựng nhưng có nhận xét rất trúng: “Trong kiến trúc,Trái tim là TỶ LỆ. Trong Quy hoạch, trái tim là PHƯƠNG HƯỚNG,địa hình,địa mạo và Quy mô dân cư!.Trong xây dựng là công nghệ-kỹ thuật. Rất tiếc Kiến trúc và Quy hoạch của ta hàng chục năm nay không đạt được ,thỏa mãn được điều đó! Ví dụ, Sài gòn từ 1975 đến nay vẫn chưa có Bản đồ Địa chất và bản đồ Cao độ nền, chỉ thi nhau lấp hồ để phân lô bán nền, nên tắc cống rãnh, ngập lụt, nhà nghiêng ngả…” Đức xây nhà cũng phải có kiến trúc sư. Nếu anh không có, nhà nước sẽ chỉ định một kiến trúc sư miễn phí cho anh, anh không được xây dựng tào lao.

Mỹ lập quốc bằng con đường thương lượng. Đồng bằng phì nhiêu. Còn có 6 con sông lớn, những mỏ vàng lộ thiên. Họ có đủ điều kiện để xây dựng một nền văn minh Cơ-đốc đã không xây dựng nổi ở châu Âu. Tiền tố “New” trong tên các thành phố nghĩa là ” Mới”. New York là thành phố York mới tại nước Mỹ, New Jersey là thành phố Jersey mới. New Holland là nước Hà Lan mới. New England nghĩa là nước Anh mới. Tất cả những điều gì mới không làm được tại châu Âu thì sẽ làm được tại nước Mỹ.

Do đó, người sang Mỹ, không phải tị nạn kinh tế, cũng không phải tị nạn giáo dục, mà là tị nạn văn hóa. Mọi nhân tài trên thế giới đều muốn hít thở bầu văn hóa Mỹ.

Cái chào của người quân nhân là học theo văn minh Anh Quốc, một nước Cơ-đốc. Mọi nước đều phải làm theo. Nghĩa là, mọi nước đều đã tình nguyện đi theo văn minh Anh-Mỹ. Trong khi giao lưu quân sự với Mỹ thì bắt buộc phải nghe lời Mỹ. Bắt buộc phải mặc com-lê Mỹ.

Bởi vậy, nhiều bộ đội ở Đồng nai gửi con đến học trường mầm non của các xơ. Họ thấy được lợi ích của văn minh cơ- đốc. Ở đây trẻ con được dạy lễ phép. ( còn mặt có hại thì họ không thấy).

Trong khi đó, ở Hà Tĩnh thì nói thẳng, ngay cả trong các xứ đạo, tư tưởng và cách tổ chức đời sống của họ vẫn là Phật giáo. Phật giáo vào khoảng 2400 năm, Cơ-đốc mới vào 400 năm nên tàn tích của Phật giáo vẫn còn rất nhiều. Để vực dậy, tầng lớp sinh viên du học Âu Mỹ tuyên bố sẽ thiết kế lại làng Việt, ngay khi có cơ hội, theo văn minh Do Thái. Làng Kibbutzim củ Do Thái rất giống làng nguyên thủy của Việt.

Kiến trúc người Việt hôm nay bị phụ thuộc vào các điều phán bảo của các nhà phong thủy dạng Tàu ô. Nghĩa là thua cả thời nhà Nguyễn. Người Huế làm nhà rất có khoa học, tức là chọn hướng gió và mạch nước sao cho thuận để người ở nhà đó được sinh khí, tốt về sức khỏe. Kỳ lạ nữa, mọi gia đình ở Huế đều hài hòa với cảnh quan chung.