Nền đạo đức Tin Lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản ( phần 17)
( Viết tặng bạn Hồ Nam Chiến)
Nền nông nghiệp ở Israel nói không với sản phẩm đột biến gen. Thần học Do Thái cho rằng muôn loài có bộ gen không đổi. Tên đầu tiên của sách Thánh Kinh là Genesis ( Sáng thế ký). Với một triết lý khởi nguyên như vậy, người Do Thái coi việc làm biến đổi gen của cây như là một tội ác. Con người không nên dùng phóng xạ thay đổi gen của cây trồng. Dùng phóng xạ để tăng năng suất là tội “ăn cắp thời gian” ( time-stolen).
Quan điểm Genesis trong giáo dục cũng vậy. Do Thái không đề cao hiện tượng thần đồng. Hiện tượng thần đồng gây hại cho xã hội. Mỹ đề cao hiện tượng thần đồng, cho trẻ em 12 tuổi nhập học đại học Harvard, đấy là ăn cắp thời gian. Người châu Âu giờ đây có xu hướng cho con đi học những trường truyền thống. Con người, cũng như cái cây, cần được lớn lên một cách từ từ, chậm rãi.
Quan điểm của Do Thái gần với quan điểm của châu Âu. Châu Âu không mua sản phẩm đột biến gen của Mỹ. Mỹ chỉ có bán nông sản đột biến gen sang cho Trung Quốc ăn. Ở đây người ta nói nền nhân bản của Do Thái cao hơn của Mỹ.
Nền nông nghiệp của Do Thái còn nói không với thuốc trừ sâu. Con sâu tự nhiên cứ để nó ăn, giỏi lắm ăn được 10% mùa màng. Việt Nam dùng quá nhiều thuốc trừ sâu. Đến nỗi, con sâu chai mặt, kháng luôn cả thuốc.
Tất nhiên, khí hậu Trung Đông rất khác khí hậu nhiệt đới ẩm. Ở Việt Nam nếu không phun thuốc thì phải lỗ ít nhất 3 năm đầu tiên. Trong trường hợp này, phải học theo nông dân Do Thái, tức là phải mua bảo hiểm nông nghiệp.
Do Thái cũng không dùng thuốc diệt cỏ. Như vậy, còn có việc làm cho bọn cắt cỏ thuê. Rễ của cây lúa mì chỉ dài 50cm, rễ của cây cỏ dài đến 5 m. Cỏ có tác dụng giữ nước, khoáng, dinh dưỡng cho đất. Nếu triệt cỏ bằng thuốc như các nước châu Á, đất sẽ nhanh bạc màu. Việt Nam triệt hết cây cỏ nên đất đai mỗi ngày một xấu. Vì vậy chỉ có thể nhổ cỏ hàng năm, chứ không được nhổ cỏ một lần. Do Thái cho cỏ được sống, giữ rễ cỏ, cho nên từ cát sa mạc dần trở thành đất thịt phì nhiêu chỉ sau khoảnh chục năm.
Ngày trước, có một đoàn khoa học gia Do Thái sang thăm Đà Lạt. Nông dân Đà Lạt dùng nhiều thuốc hóa học quá, Do Thái lắc đầu ra về. Thuốc ngấm vào rau, rau ngấm vào gan, phổi, và bao nhiêu bệnh tật. Nông nghiệp là phải tự nhiên. Nếu ai đó nói canh tác tự nhiên ( organic) thì đang sai lớn. Vì đất đai, thời tiết, nước bây giờ có còn tự nhiên nữa đâu. Cần cải tạo 3 thứ đó tự nhiên lại như xưa.
Hồi tôi sống ở Đà Lạt, tôi cũng có gặp hai ông bà Hàn Quốc sang Đà Lạt nghỉ dưỡng. Ông bà thuê tôi dẫn đi vườn dâu. Ông bà bảo, Đà Lạt trồng dâu dễ hơn Hàn Quốc. Nước Hàn lạnh quá, có tuyết rơi, cây dâu chết rét cả. Đà Lạt lạnh, mát, có sương và có ánh nắng mặt trời. Ông bà Hàn tỏ ra thắc mắc, không hiểu sao người trồng dâu Đà Lạt có quá nhiều thuận lợi.
Bác tôi đi Do Thái về kể tiếp, đất ở Do Thái hợp với cây ô-liu. Lấy tinh dầu cây ô-liu làm dầu ăn, dầu đuổi muỗi và cả nước hoa cho phụ nữ. Đặc trưng của Do Thái là cây vả, vườn nho, cây ô-liu. Bác tôi mua cho cô tôi và em gái mỗi người một chai ô-liu.
Tôi về quê, đến chơi nhà ông chú trong xóm. Ông này rất thông minh, bảo rằng quê ta chỉ cần làm nôngnghiệp cũng đủ giàu, duy chỉ thiếu người tổ chức. Bầu cho tao làm, tao sẽ mở công ty nông nghiệp. Đây là tư duy của người Do Thái. Để thành công, chúng ta không cần làm những điều to tát, chỉ cần làm một cách thành thạo những việc bình thường.
Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com
