Nền đạo đức Tin Lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản (Phần 36)

Ở bên Tây, có một ông, vừa mới đoạt giải Nobel sinh học, đến làm việc tại một trường đại học mới. Đồng nghiệp ở đó toàn là nữ. Ông nói đùa: “Tôi không thích làm việc với phụ nữ vì họ hay khóc nhè.” Lời vừa dứt khỏi miệng, giáo viên nữ toàn trường họp và đuổi việc ông đó. Lưu ý, ông này vừa đoạt giải Nobel. Xúc phạm phụ nữ, nhà trường quyết định đuổi luôn, mà không chối chữa được.

Trước hết, chúng ta cần khẳng định rằng, một nhà trường, có thể có quyền đuổi học một giảng viên hay một sinh viên, nhất là các trường tư.

Cô Thơ bị một đứa, mà chắc chắn là cán bộ lớp hoặc tương đương. Trong mỗi lớp, thường có 1-2 đứa cán bộ đoàn làm nhiệm vụ theo dõi sát sao. Cho nên, tầng lớp giảng viên giờ đây đi dạy trong sợ hãi. Một số người nhiều kinh nghiệm, để an toàn, họ chọn cách nói chung chung, cách nói chẳng đúng chẳng sai, để cho qua ngày đoạn tháng.

Đầy đủ nguyên văn lời nói của cô giáo Trần Thị Thơ, mà nhà giáo Thái Hạo rã băng ghi lại:
“[CÔ CẢM THẤY NHỤC NHÃ KHI ĐỒNG BÀO CỦA CÔ CHẠY XE MÁY MỘT NGÀN RƯỠI CÂY SỐ VỀ] Cô cảm thấy rất nhục nhã vì điều đó. [TẠI SAO CŨNG LÀ NGƯỜI MÀ] Khi dịch đến, những quốc gia trên thế giới người ta được hỗ trợ rất nhiều, kể cả việc tiếp cận vắc xin, còn chúng ta thì thế nào? [ĐỒNG BÀO CỦA CHÚNG TA] Em lên thử đèo Hải Vân coi, đó mới là sự nhục nhã”

Cô Thơ nói rằng cô thấy sự nhục nhã. Song cô Thơ không nói là ai nhục nhã, về mặt logique, là bản thân cô nhục, chứ cô đâu có đổ nỗi nhục đó cho ai. Do đó chưa đủ luận cứ triết học để kết tội cô được. Bạn đọc hãy đọc đi đọc lại câu nói của cô Thơ nhiều lần để biết cô hiện còn đang an toàn. Đa số các bài viết viết ủng hộ cô Thơ đang làm hại cô Thơ mà chính các tác giả giàu lòng nhân ái cũng không biết. Một lần nữa xin nhắc lại, cô Thơ hiện đang an toàn. Về logique, cô Thơ không sai. Nếu cô Thơ sai thì chắc chắn sẽ có một nhà logique học nào đó đứng lên chỉ ra cái sai của cô, song tới tận thời điểm này, cô Thơ vẫn chưa sai. Luật học y cứ trên logique học rất kinh khủng, kết tội một người cực kỳ khó khăn.

Chúng ta lưu ý rằng đại học Duy Tân về thực chất chỉ là một đại học tư. Vì là đại học tư nên mới dùng từ “Hội đồng quản trị”. Trước khi đuổi việc một người, nếu là văn hóa hiệp sĩ ở Tây phương, hội đồng quản trị nước nhà người ta sẽ tổ chức một cuộc họp khoáng đại có sự tham gia của tất cả các bên, và nếu cần, cho ký giả đến đưa bài. Đằng này đại học Duy Tân họp kín, chứng tỏ trường chưa có văn hóa hiệp sĩ. Cái tên Duy Tân mà trường sử dụng lại là một cái tên “hiệp sĩ”, lấy cảm hứng một phong trào cách mạng được tuyệt đại đa số dân chúng tình nguyện ủng hộ. Việc này là nội bộ của trường, công an đừng vào. Giảng đường có sự thiêng liêng của giảng đường. Hồi tôi năm hai, tôi có làm một chuyện, phê phán ông thầy ngay giữa lớp. Một ông thầy bộ môn đòi bảo lớp trưởng gọi đoàn trường vào kỷ luật tôi, nhưng lớp trưởng và đoàn khoa không làm. Dù là đoàn khoa, nhưng, sinh viên khoa văn học, trường Nhân Văn chúng tôi rất tiến bộ, bao che cho nhau suốt 8 học kỳ. Một lần nữa xin nhắc lại, giảng đường có sự thiêng liêng của giảng đường, chứ không phải lò mật vụ. Bên Bỉ, công an vào trường bắt một bạn tham gia phong trào cách mạng, sinh viên toàn trường biểu tình, đòi cách chức hiệu trưởng. Hiệu trưởng sợ quá, trấn an sinh viên, hôm sau ra luật mới: “Cấm công an không được vào trường!”(luật nội bộ).

Trong bối cảnh đại học cóc mọc tràn lan, phong khí học thuật của Việt Nam có vẻ đang giảm xuống. Hội đồng quản trị đại học Duy Tân mù tịt về luật học, dân chúng lại tưởng họ làm theo luật. Trường đại học không khác gì quán nước. Hội đồng quản trị này yếu về loqique học. Cho tới bây giờ đại học Duy Tân vẫn chưa có bài phân tích tường minh về phát ngôn của cô giáo Thơ. Trường vẫn chưa đi đến tận cùng chân lý, tức là chưa có tác phong đại học. Luật học của Việt Nam đang ở đáy của thế giới. Nếu ở trong văn minh Cơ-đốc, vụ việc này có thể được cứu xét nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, nhà trường cho cô Thơ nghỉ việc, có lương, trong lúc chờ cứu xét. Cần bao nhiêu nhà triết học, bao nhiêu luật sư đẳng cấp cao mới phân tích nổi câu nói của cô Thơ. Văn hóa Việt Nam xử án nhanh quá, mới ngày hôm nay làm, ngày mai đã đuổi việc rồi, mà không có bài phân tích tường minh. Đất nước Việt Nam đang ở trong pha cuối cùng của văn minh Phật giáo, văn hóa xử kín, văn hóa án bỏ túi.

Ai tổn thất trong vụ này? Chính là đại học Duy Tân. Trong bối cảnh đại học cóc mở tràn lan, không học trường này, sinh viên có thể đi học trường khác (mà vẫn được giữ nguyên bảng điểm), làm cho doanh thu của trường giảm. Lớp cấp 3 của tôi, có một bạn tên Đ, nói rằng: “Ngu Đông Á, phá Duy Tân”, để nói về tình trạng các học sinh học yếu đi vào trường này làm sinh viên. Tất nhiên, cũng có những đứa vào đó rồi học giỏi. Đất nước hội nhập ngày càng sâu sắc vào hệ thống văn minh Tin Lành Anh-Mỹ. Trong văn minh Tin Lành, đuổi việc một người rất khó khăn, mặc dù có ông chủ quyền đuổi việc đầy tớ. Chúng ta có thể thấy các tiếp viên của hãng hàng không Air France của Pháp toàn là phụ nữ già và xấu ( U40, U50), song, chủ hãng không dám thay bằng các cô trẻ đẹp(U22, U25). Hãng hàng không Air France của Pháp có quyền đuổi các nữ tiếp viên, luật nào cấm, song ông chủ hãng là các nhà tư bản không có gan làm điều đó, vì sẽ ảnh hưởng đến uy tín lâu dài của cả hãng.

Thời buổi này đã là thời buổi hội nhập. Việt Nam hội nhập theo Pháp, Mỹ, dân trí mỗi ngày một cao. Về phần cô Thơ, với văn bằng của mình, không dạy trường này thì cô hoàn toàn có thể đi dạy trường khác. Theo như thăm dò dư luận, sinh viên trường đại học Duy Tân đều yêu mến cô giáo Thơ, trừ mỗi đứa sinh viên kia. Không biết là bạn này có mối thù gì với cô giáo như vậy. Nếu là tức nhau thì cùng lắm chửi nhau hay viết bài tranh luận như giảng viên và sinh viên các trường Tây, rồi giảng hòa, chứ không đến nỗi đưa nhau ra chốn pháp đình như ở Việt Nam.

Sài Gòn, ngày 12 tháng 08 năm 2021.
Lê Minh Tôn-cử nhân triết văn.
Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com

Mua sách Nền đạo đức tin lành và tinh thần của chủ nghĩa Tư Bản tại đây: