Nền đạo đức tin lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản.
Phần 38: Vì sao nói đầu tư vào con người không bao giờ lỗ?

 Ảnh: Ngân hàng quốc gia Việt Nam.

Xưa, hãng giày thể thao Adidass muốn xâm nhập thị trường châu Phi. Khổ nỗi, dân châu Phi đi chân đất. Đi chân đất, dân châu Phi da rất dầy, nếu người châu Phi dẫm lên gai nhọn thì gai bị gẫy chứ chân không bị thủng. Hãng Adidas không bán được chiếc giày nào cho dân này.

Các nhà tư bản thời trang nghĩ ra một cách. Đầu tiên, họ phát không giày cho dân châu Phi. Dân châu Phi nghèo đói, nghe nói có ai tặng đồ ăn, nước uống, quần áo mặc là cả làng chạy ra nhận ngay. Khi được đi vào chân những đôi giày Adidas sang chảnh, dân này bắt đầu đi khoe. Họ bắt đầu đi giày thay cho đi đất. Sau hai, ba năm, họ quen với đi giày. Họ không thể đi đất được nữa, vì da chân đã mỏng, chạm vào đá sợ bị đau. Lúc này, Adidas không tặng không giày nữa, mà bán lấy tiền. Bấy giờ bán đắt mấy người ta cũng phải mua. Vậy là, già trẻ trai gái châu Phi bắt đầu đi mua giày, và đem lại nguồn lãi lớn cho Adidas.

Ở đây, người ta nói, nhà tư bản Adidas đã đầu tư cho con người châu Phi. Một cách chuẩn xác hơn, họ đã đầu tư để thay đổi văn hóa của người châu Phi, sau đó mới thu lời. Đầu tư cho con người không bao giờ lỗ được. Chỉ là thu lời về sau bao lâu mà thôi.
Bên Đức cũng vậy. Người Á Đông nghĩ nước Đức cho sang đó du học là miễn phí. Làm gì có miễn phí hả quý vị? Tôi sang Đức học kỹ sư , 4 năm được nuôi ăn nuôi học. Trong 4 năm đó, tôi phải tự chuyển đổi để thích ứng với nền văn hóa Đức. Chỉ trừ các nhà cách mạng mới dám về nước, còn không, phải ở lại Đức. Lúc này tôi 22 tuổi. Tôi sẽ sống đến 60 tuổi. Trong vòng 38 năm đó, tôi làm việc cho nhà nước Đức. Thế thì, nhà nước Đức nuôi tôi 4 năm nhưng thu lời 38 năm. Họ không lỗ đâu thưa quý vị.

Năm 2021, ông Nguyễn Hữu Qúy, kỹ sư, bày ra cách lập ngân hàng sinh viên. Những người chống đối sẽ bảo, cho chúng nó vay tiền rồi có đòi được không? Lỡ chúng nó quỵt thì sao? Ông Qúy bảo, người ta đi học, làm sinh viên, tức là tiếp thu văn hóa, văn minh cao. Vì vậy, mình đừng nghi ngờ người ta quỵt tiền. Cũng có thể xảy ra tình trạng quỵt tiền, nhưng đó là con số nhỏ, rất nhỏ, gần như bằng 0%. Phần lời thì lại rất lớn. Đầu tư cho con người không bao giờ lỗ được, nhưng phải là các nhà tư bản mới biết cách đầu tư. Ngân hàng không cho người nghèo vay tiền là sai, đừng sợ họ không có đất đai thế chấp hay sợ họ quỵt tiền.

Ở Can Lộc, người dân quê tôi không ít người có tư duy thế này: “Học xong cũng thất nghiệp. Thế thì học đại học làm chi? “ Ông chú của tôi có câu trả lời rất hay: “Học để cho biết chứ để mần chi?”. Đúng vậy quý vị ạ. Một cô lao công biết ngoại ngữ khác một cô lao công không biết ngoại ngữ. Một anh bảo vệ biết vận hành máy vi tính của tòa nhà khác một anh bảo vệ không biết làm gì. Bằng cấp ta chưa bàn, có trình độ sẽ có tất cả không nhiều thì ít, không lọ thì chai. Một người cắt cỏ tỉa cây biết văn chương sẽ khác một người cắt cỏ tỉa cây chỉ biết làm theo mệnh lệnh. Có bằng cấp hay không có bằng cấp, khi làm cho Nhật Bản, bạn cũng phải bắt đầu từ vị trí nhỏ nhất đầu tiên, rồi sau này nhìn vào năng lực họ mới cho bạn lên sau. Nếu có bằng cấp, bạn lại càng dễ tiến thân hơn. Công của mà các bậc cha mẹ đầu tư cho con cái không bao giờ lỗ.

Cô giáo dạy tiếng Pháp tôi kể, có một đứa lớp 7 học tiếng Pháp ở cô. Cứ học được 3 tháng, là nó lại quên hết, khiến cô giáo phải dạy lại từ đầu. Giống như chiếc vi tính, cứ sau 24h là xóa sạch. Con bé mắc chứng bệnh nào đó về trí tuệ, mặc dù rất thông minh. Dù biết con gái di học sẽ chẳng bao giờ có bằng cấp, bố mẹ cô bé vẫn đầu tư cho bé vẫn thuê cô dạy nó. Ít nhất cũng được niềm vui.

Tôi định bổ sung bài này vào cuốn “Nền đạo đức tin lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản.” Vì vậy, ai càng mua về sau thì càng lời. Nhưng ai càng mua sớm, thì càng ngấm được tinh thần của chủ nghĩa tư bản sớm hơn. Phải ngấm tinh thần chủ nghĩa tư bản trong người rồi mới làm giàu được, nếu không sẽ làm mò. Nói chung, tư bản càng già sẽ càng trình độ, và ngay lúc này một người nghèo tiến lên tư bản cũng chưa có gì là muộn.

Sài Gòn, ngày 16 tháng 08 năm 2021.
Lê Minh Tôn
Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com