Bài trích ra từ cuốn “Cách viết một bài văn” của tập thể tác giả do ông Tôn Phi chủ biên.

Sau văn học, toán học là môn khoa học có sức biểu đạt cao nhất.

Nếu dốt toán, bạn không thể mô hình hóa được một chủ thuyết hay một giả thuyết. Vì không thể mô hình một chủ thuyết hay một giả thuyết nên con người dễ bị hấp dẫn bởi các ý hệ cầu âu, hay những triết học rẻ tiền do bàn tay loài người tạo ra. Không biết mô hình hóa toan học một chủ thuyết, người ta dễ rơi vào tình trạng: đạo nào cũng tốt, triết lý nào cũng hay…Người mù mà dắt người mù, cả hai cùng rơi xuống hố.

Do đó, cô giáo dạy văn ngoài giỏi văn bắt buộc cũng phải khá toán. Tất nhiên, chúng ta không hề yêu cầu cô giáo dạy văn cấp ba phải biết giải vi phân tích phân hay những bài toán siêu mũ, nâng lũy thừa khó khăn nhức nhối. Song, cô giáo phải biết về toán học ở một mức độ căn bản, định lý, định đề là gì, giả thiết giả thuyết là gì, ý nghĩa của tích phân, ý nghĩa của đồ thị… Ai khôn thì tự tìm con đường đi riêng cho mình cho khả năng tự học.

Thông thường, nhân viên kỹ thuật của tòa nhà có dốt văn cũng không sao (kỹ thuật trưởng phải biết ăn nói, tức là phải khá văn một chút). Song, nếu cô giáo dạy văn mà dốt toán thì đó thực sự là một thảm họa. Văn chương sai thì cơ đồ đem đổ. Bạn bè tôi là kỹ sư điện đồng ý nói rằng: Kỹ thuật còn đỡ hơn văn chương bạn ạ. Kỹ thuật sai, thì gãy đổ, biết ngay tại chỗ. Văn chương sai, thường không thấy tác hại ngay, khoảng 30-40 năm sau mới đổ vỡ.

Khổng tử đã nói với học trò: Thằng ác ngu lưu manh thì làm quan cùng lắm hại một đời người, chứ thứ đó làm thầy thì thiên hạ ngàn năm u tịch.

Tôn Phi.
Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com