Lê Minh Tôn
Lưu Quang Vũ ở trình độ văn hào. Ông vừa là thi hào, vừa là văn hào.
Để đánh giá một người là thi hào, văn hào hay không, chỉ cần đọc khoảng 1 trang của người đó.
Lưu Quang Vũ nhìn nhận rất hay về thiện ác:
“Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.”
Lưu Quang Vũ nhìn nhận rằng, tuy cuộc đời nhiều chuyện xấu xa thật, nhưng cũng có những điều tốt. Điều đó ông thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ: vũng nước trong veo.
Khoa học mới nhất gần đây cho biết có vật chất tối và vật chất sáng. Vật chất sáng là những thứ ta có thể nhìn thấy được, sờ thấy được, tỉ như ngọn cỏ, hòn đá, và cả hạt phô-tôn ánh sáng. Vật chất tối là những thứ mà có nhìn vào cũng không thấy, lấy camera hay máy quét hồng ngoại dòm cũng không ra được. Bất ngờ thay, vật chất tối lại chiếm gấp nhiều lần vật chất sáng (khoảng 70/30). Cũng vậy, những chuyện xấu xa thường đông gấp đôi những chuyện tốt đẹp, trong cuộc đời này.
Lưu Quang Vũ đã trả lời vấn đề thiện ác giống với Sáng thế ký chương số 2:
Giê-hô-va Đức Chúa Trời đem người ở vào cảnh vườn Ê-đen để trồng và giữ vườn. Rồi, Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán dạy rằng: Ngươi được tự-do ăn hoa-quả các thứ cây trong vườn; nhưng về cây biết điều thiện và điều ác thì chớ hề ăn đến; vì một mai ngươi ăn, chắc sẽ chết.
Sáng-thế Ký 2:15-17 VIE1925
https://bible.com/bible/193/gen.2.15-17.VIE1925
Bài thơ PHố Ta thể hiện một đẳng cấp vượt trội của Lưu Quang Vũ, so với nhiều tên tuổi sau này, như Bảo Ninh hay Nguyễn Huy Thiệp hay Nguyễn Huy Tưởng…Chính người viết được ngắn, mà cô đọng, như Lưu Quang Vũ, mới là người giỏi.
So với truyện kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, hay Người tốt nhà số 5, bài thơ Phố ta vẫn đạt chuẩn mực cao hơn.
Mời quý vị đọc lại toàn bộ bài thơ Phố ta của nhà văn, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ:
PHỐ TA
Phố của ta
Những cây táo nở
Mùa thu đấy
Thân cây đang tróc vỏ
Con đường lát đá
Nghiêng nghiêng trong sương chiều.
Năm nay cà chua chín sớm
Trên quầy hàng đỏ hồng
Chị thợ may đi lấy chồng
Chị thợ may góa bụa
Năm nay thôi mặc đồ đen.
Bác đưa thư, có thư ai đấy?
Bác đưa thư kéo chuông
Ti-gôn hoa nhỏ
Rụng đầy trước hiên.
Riêng bác thợ mộc già buồn bã
Thở khói thuốc lên trời
Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây
Bà giáo về hưu ngồi dịch sách
Dạy cậu con tiếng Pháp
Suốt ngày chào: bông-giua
Phố của ta
Phố nghèo của ta
Những giọt nước sa
Trên cành thánh thót
Lũ trẻ lên gác thượng
Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.
Em chờ anh trước cổng
Con chim sẻ của anh
Con chim sẻ tóc xù
Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.
Quận 7, Sài Gòn, ngày 11 tháng Mười năm 2021.
Lê Minh Tôn
Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com
