Lê Minh Tôn

 

Lưu Quang Vũ ở trình độ văn hào. Ông vừa là thi hào, vừa là văn hào.

Để đánh giá một người là thi hào, văn hào hay không, chỉ cần đọc khoảng 1 trang của người đó.

Lưu Quang Vũ nhìn nhận rất hay về thiện ác:

“Con chim sẻ của phố ta 

Đừng buồn nữa nhá

Bác thợ mộc nói sai rồi

Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa

Tại sao cây táo lại nở hoa

Sao rãnh nước trong veo đến thế?

Con chim sẻ tóc xù ơi

Bác thợ mộc nói sai rồi.”

Lưu Quang Vũ nhìn nhận rằng, tuy cuộc đời nhiều chuyện xấu xa thật, nhưng cũng có những điều tốt. Điều đó ông thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ: vũng nước trong veo.

Khoa học mới nhất gần đây cho biết có vật chất tối và vật chất sáng. Vật chất sáng là những thứ ta có thể nhìn thấy được, sờ thấy được, tỉ như ngọn cỏ, hòn đá, và cả hạt phô-tôn ánh sáng. Vật chất tối là những thứ mà có nhìn vào cũng không thấy, lấy camera hay máy quét hồng ngoại dòm cũng không ra được. Bất ngờ thay, vật chất tối lại chiếm gấp nhiều lần vật chất sáng (khoảng 70/30). Cũng vậy, những chuyện xấu xa thường đông gấp đôi những chuyện tốt đẹp, trong cuộc đời này.

Lưu Quang Vũ đã trả lời vấn đề thiện ác giống với Sáng thế ký chương số 2:

Giê-hô-va Đức Chúa Trời đem người ở vào cảnh vườn Ê-đen để trồng và giữ vườn. Rồi, Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán dạy rằng: Ngươi được tự-do ăn hoa-quả các thứ cây trong vườn; nhưng về cây biết điều thiện và điều ác thì chớ hề ăn đến; vì một mai ngươi ăn, chắc sẽ chết.
Sáng-thế Ký 2:15‭-‬17 VIE1925
https://bible.com/bible/193/gen.2.15-17.VIE1925

Bài thơ PHố Ta thể hiện một đẳng cấp vượt trội của Lưu Quang Vũ, so với nhiều tên tuổi sau này, như Bảo Ninh hay Nguyễn Huy Thiệp hay Nguyễn Huy Tưởng…Chính người viết được ngắn, mà cô đọng, như Lưu Quang Vũ, mới là người giỏi.

 

So với truyện kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, hay Người tốt nhà số 5, bài thơ Phố ta vẫn đạt chuẩn mực cao hơn.

Mời quý vị đọc lại toàn bộ bài thơ Phố ta của nhà văn, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ:

 

PHỐ TA

Phố của ta

Những cây táo nở

Mùa thu đấy

Thân cây đang tróc vỏ

Con đường lát đá 

Nghiêng nghiêng trong sương chiều.

Năm nay cà chua chín sớm

Trên quầy hàng đỏ hồng

Chị thợ may đi lấy chồng

Chị thợ may góa bụa 

 Năm nay thôi mặc đồ đen.

Bác đưa thư, có thư ai đấy?

Bác đưa thư kéo chuông

Ti-gôn hoa nhỏ

Rụng đầy trước hiên.

Riêng bác thợ mộc già buồn bã

Thở khói thuốc lên trời

Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây

Bà giáo về hưu ngồi dịch sách

Dạy cậu con tiếng Pháp

Suốt ngày chào: bông-giua

Phố của ta

Phố nghèo của ta

Những giọt nước sa

Trên cành thánh thót

Lũ trẻ lên gác thượng

Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.

Em chờ anh trước cổng

Con chim sẻ của anh

Con chim sẻ tóc xù

Con chim sẻ của phố ta 

Đừng buồn nữa nhá

Bác thợ mộc nói sai rồi

Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa

Tại sao cây táo lại nở hoa

Sao rãnh nước trong veo đến thế?

Con chim sẻ tóc xù ơi

Bác thợ mộc nói sai rồi.

Quận 7, Sài Gòn, ngày 11 tháng Mười năm 2021.

 

 

Lê Minh Tôn

Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com