Hoài Nam Tử có nói một câu rất hay: “Rất sang không phải đợi phải có chức tước, rất giàu không đợi phải có tiền tài.”
Câu nói này ứng nghiệm với Tôn Phi. Không có chức tước. Nhưng có một phát minh: Nhà xuất bản Sống Mới, số, tự động. Một phát minh đó thôi đủ để đưa Tôn Phi lên tầm triết gia đẳng cấp thế giới.

Ở Việt Nam, người ta thường định nghĩa sai về thành công.

Miền Trung và miền Bắc Việt Nam định nghĩa cha mẹ thành công là cha mẹ có con cái làm nghề văn phòng, ngồi phòng lạnh. Vì vậy nơi đây sinh ra bốn, năm thế hệ công chức cắp ô, và không có phát minh.

Ở miền Nam người ta lại định nghĩa khác. Người thành công là người có đồng ra đồng vào đều đặn, và làm công việc mình đam mê. Chính vì vậy, khi địa chủ miền Bắc chỉ biết mua ruộng, nuôi trâu, thì cùng thời, địa chủ miền Nam đã biết mở ngân hàng.

Đi lao động chui và chết trong thùng công-te-nơ, hoặc chết trên biển, chỉ có người miền Trung hoặc người miền Bắc, không bao giờ thấy người miền Nam. Mặc dù người miền Nam học không cao bằng người hai miền kia. Lý do là người miền Nam có một nền nhân bản cao độ.

Giàu nghèo không hoàn toàn do bằng cấp, hoặc vận may vận xui. Giàu nghèo là do văn hóa. Ông Gióp không giỏi kỹ nghệ hơn ai nhưng vẫn là người giàu có nhất Đông phương.

Ảnh: Một cô gái đang đọc tiểu thuyết Bố và con gái của nhà văn Tôn Phi.

Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com

Quận 7, Sài Gòn, ngày 2 tháng 2 năm 2022.