Hịch tướng sĩ, áng văn của đỉnh cao hào khí Đông A đời Trần.

Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.

Viết bởi Tôn Phi/chuyên ngành văn học. Toàn văn tác phẩm Hịch tướng sĩ ở dưới bài.

Nhắc đến đời nhà Trần là nhắc đến thời đại huy hoàng nhất của nền quân sự nước Việt Nam. Nhà Trần 3 lần đánh bại quân Mông-Nguyên, đế quốc lớn nhất thế giới thời đó. Hào khí thời nhà Trần được gọi là hào khí Đông A.

Tay văn chương lớn nhất thời Trần phải kể đến Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Áng văn bất hủ Hịch tướng sĩ của ông không chỉ có giá trị chính trị-quân sự. Về kết cấu văn chương, đó cũng là áng văn tuyệt vời. Lối văn biền ngẫu được sử dụng đến độ thành thạo.

Trước khi đánh Việt, triều đình nhà Nguyên đã dụ được vô số tướng sĩ nhà Trần đầu hàng. Căn cứ vào số thư từ mà Trần Hưng Đạo thu được bằng công tác điệp báo, thì thấy rằng, vào thời đó, quá bán quân đội nước Việt đầu hàng và đồng ý phục vụ cho thiên triều Trung Hoa. Lúc đó, vua Trần Nhân Tông cũng muốn đầu hàng. Tổng tư lệnh của quân đội, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, phải viết bài hịch trên, để động viên các anh em:

“Cho nên ta viết bài hịch này để các ngươi hiểu rõ bụng ta.”

Hịch tướng sĩ, tên đầy đủ là Dụ chư tì tướng hịch văn ( chữ Hán: 諭 諸 裨 將 檄 文) ra đời kịp thời. Thời gian sáng tác khoảng năm 1284. Hẳn tác giả đã ấp ủ nhiều năm cho các ý chính trong bài. “Ban ngày quên ăn, nửa đêm vỗ gối” (gối ở đây là đầu gối, chẩm).

Tranh vẽ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và hai tên lính hầu. Chưa rõ tên tác giả vẽ tranh.

Một mình Hưng Đạo Đại Vương đã huấn luyện quân dân nước Việt: “người người giỏi như Bàng Mông, nhà nhà đều là Hậu Nghệ”. Nhiều người thần kỳ ra giúp ông. Chẳng hạn, nhân vật Yết Kiêu, lặn được cả giờ dưới nước, theo phò Trần Hưng Đạo, bằng cách đục thủng tàu của quân Mông-Nguyên.

Trong bài văn, tướng Trần Hưng Đạo đã nêu ra các quyền lợi để động viên tinh thần chiến sĩ: “bổng lộc các ngươi cũng đời đời hưởng thụ”, “vợ con các ngươi cũng được bách niên giai lão”, “các ngươi trăm năm về sau tiếng vẫn lưu truyền”“tên họ các ngươi cũng sử sách lưu thơm.” Đến đây, tinh thần của binh lính được trấn an: “Lúc bấy giờ các người không muốn vui vẻ phỏng có được không?”.

Người ta thử phân tích tại sao Hịch tướng sĩ hay và có sức sống lâu bền. Đó là tác phẩm toàn diện. Trong tác phẩm đó, đúng sai, lợi hại, của cuộc kháng chiến, được Đức Quốc Công Trần Hưng Đạo nói đầy đủ và chí lý, không sót một ý gì. Đó là tính toàn diện mà một bài văn cần có, và trở thành mẫu mực. Nói về lợi ích, thì cũng nói về tai hại:

“Chẳng những thái ấp của ta không còn mà bổng lộc các ngươi cũng bị mất; chẳng những gia quyến của ta bị tan, mà vợ con các ngươi cũng khốn; chẳng những xã tắc tổ tông ta bị giày xéo, mà phần mộ cha mẹ các ngươi cũng bị quật lên; chẳng những thân ta kiếp này chịu nhục, rồi đến trăm năm sau, tiếng dơ khôn rửa, tên xấu còn lưu, mà đến gia thanh các ngươi cũng không khỏi mang tiếng là tướng bại trận. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?”

Với bài văn tuyệt tác như thế, binh sĩ nghe được, không ai là không trung thành với Đức Trần Hưng Đạo.

Trong Việt Nam sử lược, Trần Trọng Kim, tác giả ghi chép sự kiện rằng, binh sĩ nghe lời hịch nức lòng, lấy mực xăm vào tay hai chữ: “Sát Thát” (bằng chữ Hán, nghĩa là giết quân Mông Cổ), và hết lòng chiến đấu chống giặc. Giặc Mông-Nguyên đương truy sát Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo, nếu thấy ai người Việt mà trên cánh tay có ghi chữ Sát Thát, thì sẽ giết người đó, không cần chiêu hồi nữa cho mất công.

Đi kèm với Hịch tướng sĩ là Binh thư yếu lược. Nhà Trần, một nhà xuất phát từ miền sông nước (sau cướp ngôi nhà Lý), đã phát triển tư duy quân sự của người Việt. Cuốn Binh thư yếu lược, có hai phần. Phần thượng và phần hạ, gọi là quyền thượng và quyển hạ. Quyển thượng lưu hành phổ thông trong dân gian, ai cũng có. Quyển hạ rất hiếm, không phải cứ có tiền là mua được, quyển hạ chỉ giao cho truyền tử của Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo.

Sau khi đánh bại quân Mông-Nguyên, Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo cũng rất sợ bị chúng trả thù. Ông lẳng lặng đưa gia đình, vợ con vào làng Trúc Lâm ở Thừa Thiên Huế ngày nay để sống. Tên húy của Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo là Trúc Lâm. Tại đây có truyền tử của người, sau này sẽ lãnh đạo công cuộc cứu nước của sĩ phu và binh lính Việt Nam.

Hịch tướng sĩ viết bằng chữ Hán chuẩn mực. Trung bình, một câu văn trong Hịch tướng sĩ gồm có 12 tiếng, chia thành hai phần trước và sau ứng hợp, gọi là lối văn biền ngẫu. Thời nhà Lý, có tác phẩm Chiếu dời đô cũng viết bằng lối văn biền ngẫu, không rõ ai là tác giả, đã đạt đến đỉnh cao của thi ca Việt Nam.

Ngoài đánh trận giỏi, các binh tướng dưới quyền của Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo cũng rất giỏi văn chương. Ví dụ, Trần Khánh Dư với bài Đoạt sáo nổi tiếng. Yết Kiêu cũng có bài thơ nói về chiến thắng. Cả đoàn quân nhà Trần từ cửa tử chuyển thành cửa sinh, nhờ cả tài đánh trận lẫn dòng máu văn hiến chi bang chảy trong mình.

Viết tại quận 7, Sài Gòn, ngày 02 tháng Ba năm 2022.

Góp ý tác giả: tonphi2021@gmail.com (góp ý đúng và chuẩn hơn tác giả sẽ được thưởng tiền).

Phone, Whatsapp, Signal: +84344331741

Phụ lục:

Toàn văn tác phẩm Hịch tướng sĩ viết tiếng Hán:

                       諭諸裨將檄文 余常聞之 紀信以身代死而脫高帝 由于以背受戈而蔽招王 蓣讓吞炭而復主讎 申蒯断臂而赴國難 敬德一小生也身翼太宗而得免世充之圍 杲卿一遠臣也口罵禄山而不從逆賊之計 自古忠臣義士以身死國何代無之 設使數子區區為兒女子之態 徒死牖下烏能名垂竹白 與天地相為不朽哉汝等世為將種不曉文義 其聞其說疑信相半 古先之事姑置勿論 今余以宋韃之事言之 王公堅何人也 其裨將阮文立又何人也 以釣魚鎖鎖斗大之城 當蒙哥堂堂百萬之鋒 使宋之生靈至今受賜 骨待兀郎何人也 其裨將赤脩思又何人也 冒瘴厲於萬里之途 獗南詔於數旬之頃 使韃之君長至今留名 況余與汝等生於擾攘之秋 長於艱難之勢 竊見偽使往來道途旁午 掉鴞烏之寸舌而陵辱朝廷 委犬羊之尺軀而倨傲宰輔 托忽必列之令而索玉帛以事無已之誅求 假雲南王之號而揫金銀以竭有限之傥庫 譬猶以肉投餒虎寧能免遺後患也哉余常臨餐忘食中夜撫枕 涕泗交痍心腹如搗 常以未能食肉寢皮絮肝飲血為恨也 雖 余之百身高於草野 余之千屍裹於馬革 亦願為之汝等 久居門下掌握兵權 無衣者則衣之以衣 無食者則食之以食 官卑者則遷其爵 祿薄者則給其俸 水行給舟陸行給馬 委之以兵則生死同其所為 進之在寢則笑語同其所樂 其是 公堅之為偏裨兀郎之為副貳亦未下爾汝等 坐視主辱曾不為憂 身當國恥曾不為愧 為邦國之將侍立夷宿而無忿心 聽太常之樂宴饗偽使而無怒色 或鬥雞以為樂或賭博以為娛 或事田園以養其家 或戀妻子以私於己 修生產之業而忘軍國之務 恣田獵之遊而怠攻守之習 或甘美酒或嗜淫聲 脱有蒙韃之寇來 雄雞之距不足以穿虜甲 賭博之術不足以施軍謀 田園之富不足以贖千金之軀 妻拏之累不足以充軍國之用 生產之多不足以購虜首 獵犬之力不足以驅賊眾 美酒不足以沈虜軍 淫聲不足以聾虜耳 當此之時我家臣主就縛甚可痛哉 不唯余之采邑被削 而汝等之俸祿亦為他人之所有 不唯余之家小被驅 而汝等之妻拏亦為他人之所虜 不唯余之祖宗社稷為他人之所踐侵 而汝等之父母墳墓亦為他人之所發掘 不唯余之今生受辱雖百世之下臭名難洗惡謚長存 而汝等之家清亦不免名為敗將矣 當此之時汝等雖欲肆其娛樂 得乎今余明告汝等 當以措火積薪為危 當以懲羹吹虀為戒 訓練士卒習爾弓矢 使 人人逄蒙家家后羿 購必烈之頭於闕下 朽雲南之肉於杲街 不唯余之采邑永為青氈 而汝等之俸祿亦終身之受賜 不唯余之家小安床褥 而汝等之妻拏亦百年之佳老 不唯余之宗廟萬世享祀 而汝等之祖父亦春秋之血食 不唯余之今生得志 而汝等百世之下芳名不朽 不唯余之美謚永垂 而汝等之姓名亦遺芳於青史矣 當此之時汝等雖欲不為娛樂 得乎今余歷選諸家兵法為一書名曰兵書要略 汝等 或能專習是書受余教誨是夙世之臣主也 或暴棄是書違余教誨是夙世之仇讎也何則 蒙韃乃不共戴天之讎 汝等記恬然不以雪恥為念不以除凶為心 而又不教士卒是倒戈迎降空拳受敵 使平虜之後萬世遺

DỤ CHƯ TÌ TƯỚNG HỊCH VĂN

Dư thường văn chi: Kỷ Tín dĩ thân đại tử nhi thoát Cao Đế; Do Vu dĩ bối thụ qua nhi tế Chiêu Vương. Dự Nhượng thốn thán nhi phục chủ thù; Thân Khoái đoạn tí nhi phó quốc nạn. Kính Đức nhất tiểu sinh dã, thân dực Thái Tông nhi đắc miễn Thế Sung chi vi; Cảo Khanh nhất viễn thần dã, khẩu mạ Lộc Sơn nhi bất tòng nghịch tặc chi kế. Tự cổ trung thần nghĩa sĩ, dĩ thân tử quốc hà đại vô chi? Thiết sử sổ tử khu khu vi nhi nữ tử chi thái, Đồ tử dũ hạ, ô năng danh thuỳ trúc bạch, Dữ thiên địa tương vi bất hủ tai!

Nhữ đẳng Thế vi tướng chủng, bất hiểu văn nghĩa, Kỳ văn kỳ thuyết, nghi tín tương bán. Cổ tiên chi sự cô trí vật luận. Kim dư dĩ Tống, Thát chi sự ngôn chi: Vương Công Kiên hà nhân dã? Kỳ tỳ tướng Nguyễn Văn Lập hựu hà nhân dã? Dĩ Điếu Ngư toả toả đẩu đại chi thành, Đương Mông Kha đường đường bách vạn chi phong, Sử Tống chi sinh linh chí kim thụ tứ! Cốt Đãi Ngột Lang hà nhân dã? Kỳ tỳ tướng Xích Tu Tư hựu hà nhân dã? Mạo chướng lệ ư vạn lý chi đồ, Quệ Nam Chiếu ư sổ tuần chi khoảnh, Sử Thát chi quân trưởng chí kim lưu danh! Huống dư dữ nhữ đẳng, Sinh ư nhiễu nhương chi thu; Trưởng ư gian nan chi thế. Thiết kiến nguỵ sứ vãng lai, đạo đồ bàng ngọ. Trạo hào ô chi thốn thiệt nhi lăng nhục triều đình; Uỷ khuyển dương chi xích khu nhi cứ ngạo tể phụ. Thác Hốt Tất Liệt chi lệnh nhi sách ngọc bạch, dĩ sự vô dĩ chi tru cầu; Giả Vân Nam Vương chi hiệu nhi khu kim ngân, dĩ kiệt hữu hạn chi thảng hố. Thí do dĩ nhục đầu nỗi hổ, ninh năng miễn di hậu hoạn dã tai?

Dư thường Lâm xan vong thực, Trung dạ phủ chẩm, Thế tứ giao di, Tâm phúc như đảo. Thường dĩ vị năng thực nhục tẩm bì, nhứ can ẩm huyết vi hận dã. Tuy Dư chi bách thân, cao ư thảo dã; Dư chi thiên thi, khoả ư mã cách, Diệc nguyện vi chi.

Nhữ đẳng Cửu cư môn hạ, Chưởng ác binh quyền. Vô y giả tắc ý chi dĩ y; Vô thực giả tắc tự chi dĩ thực. Quan ti giả tắc thiên kỳ tước; Lộc bạc giả tắc cấp kỳ bổng. Thuỷ hành cấp chu; Lục hành cấp mã. Uỷ chi dĩ binh, tắc sinh tử đồng kỳ sở vi; Tiến chi tại tẩm, tắc tiếu ngữ đồng kỳ sở lạc. Kỳ thị Công Kiên chi vi thiên tì, Ngột Lang chi vi phó nhị, Diệc vị hạ nhĩ.

Nhữ đẳng Tọa thị chủ nhục, tằng bất vi ưu; Thân đương quốc sỉ, tằng bất vi quý. Vi bang quốc chi tướng, thị lập di tú nhi vô phẫn tâm; Thính thái thường chi nhạc, yến hưởng nguỵ sứ nhi vô nộ sắc. Hoặc đấu kê dĩ vi lạc; Hoặc đổ bác dĩ vi ngu. Hoặc sự điền viên dĩ dưỡng kỳ gia; Hoặc luyến thê tử dĩ tư ư kỷ. Tu sinh sản chi nghiệp, nhi vong quân quốc chi vụ; Tứ điền liệp chi du, nhi đãi công thủ chi tập. Hoặc cam mĩ tửu; Hoặc thị dâm thanh. Thoát hữu Mông Thát chi khấu lai, Hùng kê chi cự, bất túc dĩ xuyên lỗ giáp; Đổ bác chi thuật, bất túc dĩ thi quân mưu. Ðiền viên chi phú, bất túc dĩ thục thiên kim chi khu; Thê noa chi luỵ, bất túc dĩ sung quân quốc chi dụng. Sinh sản chi đa, bất túc dĩ cấu lỗ thủ; Liệp khuyển chi lực, bất túc dĩ khu tặc chúng. Mỹ tửu bất túc dĩ trấm lỗ quân; Dâm thanh bất túc dĩ lung lỗ nhĩ. Ðương thử chi thời, Ngã gia thần chủ tựu phọc, Thậm khả thống tai! Bất duy dư chi thái ấp bị tước, Nhi nhữ đẳng chi bổng lộc diệc vi tha nhân chi sở hữu; Bất duy dư chi gia tiểu bị khu, Nhi nhữ đẳng chi thê noa diệc vi tha nhân chi sở lỗ; Bất duy dư chi tổ tông xã tắc, vi tha nhân chi sở tiễn xâm, Nhi nhữ đẳng chi phụ mẫu phần mộ, diệc vi tha nhân chi sở phát quật; Bất duy dư chi kim sinh thụ nhục, tuy bách thế chi hạ, xú danh nan tẩy, ác thuỵ trường tồn, Nhi nhữ đẳng chi gia thanh, diệc bất miễn danh vi bại tướng hĩ! Ðương thử chi thời, Nhữ đẳng tuy dục tứ kỳ ngu lạc, Đắc hồ?

Kim dư minh cáo nhữ đẳng, Đương dĩ thố hoả tích tân vi nguy; Đương dĩ trừng canh xuy tê vi giới. Huấn luyện sĩ tốt; Tập nhĩ cung thỉ. Sử Nhân nhân Bàng Mông; Gia gia Hậu Nghệ. Cưu Tất Liệt chi đầu ư Khuyết hạ; Hủ Vân Nam chi nhục ư Cảo nhai. Bất duy dư chi thái ấp vĩnh vi thanh chiên, Nhi nhữ đẳng chi bổng lộc diệc chung thân chi thụ tứ; Bất duy dư chi gia tiểu đắc an sàng nhục, Nhi nhữ đẳng chi thê noa diệc bách niên chi giai lão; Bất duy dư chi tông miếu vạn thế hưởng tự, Nhi nhữ đẳng chi tổ phụ diệc xuân thu chi huyết thực; Bất duy dư chi kim sinh đắc chí, Nhi nhữ đẳng bách thế chi hạ, phương danh bất hủ; Bất duy dư chi mỹ thuỵ vĩnh thuỳ, Nhi nhữ đẳng chi tính danh diệc di phương ư thanh sử hĩ. Ðương thử chi thời, Nhữ đẳng tuy dục bất vi ngu lạc, Đắc hồ!

Kim dư lịch tuyển chư gia binh pháp vi nhất thư, danh viết Binh thư yếu lược. Nhữ đẳng Hoặc năng chuyên tập thị thư, thụ dư giáo hối, thị túc thế chi thần chủ dã; Hoặc bạo khí thị thư, vi dư giáo hối, thị túc thế chi cừu thù dã.

Hà tắc? Mông Thát nãi bất cộng đái thiên chi thù, Nhữ đẳng ký điềm nhiên, bất dĩ tuyết sỉ vi niệm, bất dĩ trừ hung vi tâm, Nhi hựu bất giáo sĩ tốt, thị đảo qua nghênh hàng, không quyền thụ địch; Sử bình lỗ chi hậu, vạn thế di tu, Thượng hữu hà diện mục lập ư thiên địa phú tái chi gian da?

Cố dục nhữ đẳng minh tri dư tâm, Nhân bút dĩ hịch vân.

BÀI HỊCH DẠY CÁC TÌ TƯỚNG

Ta thường nghe Kỷ Tín đem mình chết thay cứu thoát cho Cao Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo che chở cho Chiêu Vương; Dự Nhượng nuốt than báo thù cho chủ; Thân Khoái chặt tay cứu nạn cho nước; Kính Đức, một chàng tuổi trẻ, thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thế Sung; Cảo Khanh, một bề tôi xa, miệng mắng Lộc Sơn, không theo mưu kế nghịch tặc. Từ xưa, các bậc trung thần nghĩa sĩ, bỏ mình vì nước, đời nào không có? Giả sử các bậc đó cứ khư khư theo thói nữ nhi thường tình, thì cũng chết già ở xó cửa, sao có thể lưu danh cùng sử sách, cùng trời đất muôn đời bất hủ được!

Các ngươi con nhà võ tướng, không hiểu văn nghĩa, nghe những chuyện ấy nửa tin nửa ngờ. Thôi những chuyện xa ta không nói đến nữa. Nay ta chỉ kể chuyện Tống, Nguyên mới đây.

Vương Công Kiên là người thế nào? Tì tướng của ông là Nguyễn Văn Lập lại là người thế nào? Mà giữ thành Điếu Ngư nhỏ như cái đấu, đường đường chống với quân Mông Kha đông đến hàng trăm vạn, khiến cho nhân dân đời Tống đến nay còn đội ơn sâu? Cốt Đãi Ngột Lang là người thế nào? Tì tướng của ông là Xích Tu Tư lại là người thế nào? Mà xông vào chỗ lam chướng xa xôi nghìn trùng, đánh bại được quân Nam Chiếu trong vài tuần, khiến cho quân tướng đời Nguyên đến nay còn lưu tiếng tốt?

Huống chi ta cùng các ngươi sinh ra phải thời rối ren, lớn lên gặp buổi gian nan. Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường. Uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng; giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho có hạn. Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về sau?

Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa, chỉ căm tức rằng chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa ta cũng vui lòng. Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày, không có mặc thì ta cho áo, không có ăn thì ta cho cơm, quan nhỏ thì ta thăng chức, lương ít thì ta cấp bổng, đi thuỷ thì ta cho thuyền, đi bộ thì ta cho ngựa; lúc trận mạc xông pha thì cùng nhau sống chết, lúc ở nhà nhàn hạ thì cùng nhau vui cuời. Cách đối đãi so với Vương Công Kiên, Cốt Đãi Ngột Lang ngày trước cũng chẳng kém gì!

Nay các ngươi ngồi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn. Làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc Thái thường để đãi yến nguỵ sứ mà không biết căm. Hoặc lấy việc chọi gà làm vui đùa, hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển; hoặc vui thú ruộng vườn, hoặc quyến luyến vợ con; hoặc lo làm giàu mà quên việc nước; hoặc ham săn bắn mà quên việc binh; hoặc thích rượu ngon, hoặc mê tiếng hát.  

Nếu có giặc Mông Thát tràn sang, thì cựa gà trống không thể đâm thủng áo giáp của giặc, mẹo cờ bạc không thể dùng làm mưu lược nhà binh; dẫu rằng ruộng lắm, vườn nhiều, tấm thân quý nghìn vàng khôn chuộc; vả lại vợ bìu con díu, việc quân cơ trăm sự ích chi; tiền của tuy nhiều khôn mua được đầu giặc, chó săn tuy khoẻ khôn đuổi được quân thù; chén rượu ngon không thể làm cho giặc say chết, tiếng hát hay không thể làm cho giặc điếc tai. Lúc bấy giờ, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!

Chẳng những thái ấp của ta không còn mà bổng lộc các ngươi cũng bị mất; chẳng những gia quyến của ta bị tan, mà vợ con các ngươi cũng khốn; chẳng những xã tắc tổ tông ta bị giày xéo, mà phần mộ cha mẹ các ngươi cũng bị quật lên; chẳng những thân ta kiếp này chịu nhục, rồi đến trăm năm sau, tiếng dơ khôn rửa, tên xấu còn lưu, mà đến gia thanh các ngươi cũng không khỏi mang tiếng là tướng bại trận. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không?

Nay ta bảo thật các ngươi: Nên nhớ câu “đặt mồi vào dưới đống củi” là nguy cơ, nên lấy điều “kiềng canh nóng mà thổi rau nguội” làm răn sợ. Huấn luyện quân sĩ, tập dượt cung tên;  khiến cho người người giỏi như Bàng Mông, nhà nhà đều là Hậu Nghệ, có thể bêu được đầu Hốt Tất Liệt ở cửa khuyết, làm rữa thịt Vân Nam Vương ở Cảo Nhai. Như vậy, chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền, mà bổng lộc các ngươi cũng đời đời hưởng thụ; chẳng những gia quyến của ta được êm ấm gối chăn, mà vợ con các ngươi cũng được bách niên giai lão; chẳng những tông miếu của ta được muôn đời tế lễ, mà tổ tông các ngươi cũng được thờ cúng quanh năm; chẳng những thân ta kiếp này đắc chí, mà đến các ngươi trăm năm về sau tiếng vẫn lưu truyền; chẳng những danh hiệu ta không bị mai một, mà tên họ các ngươi cũng sử sách lưu thơm. Lúc bấy giờ các người không muốn vui vẻ phỏng có được không?

Nay ta chọn binh pháp các nhà làm một quyển gọi là “Binh thư yếu lược”. Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù.

Vì sao vậy? Giặc với ta là kẻ thù không đội trời chung, các ngươi cứ điềm nhiên không biết rửa nhục, không lo trừ hung, không dạy quân sĩ; chẳng khác nào quay mũi giáo mà chịu đầu hàng, giơ tay không mà chịu thua giặc. Nếu vậy, rồi sau đây sau khi giặc giã dẹp yên muôn đời để thẹn, há còn mặt mũi nào mà đứng trong trời đất nữa? Ta viết bài hịch này để các ngươi biết bụng ta.

Bài viết đã được đưa vào sách Giáo trình văn học cổ điển Việt Nam I của tác giả Tôn Phi. Giá sách in: 550 000 VNĐ. Giá sách PDF: 250 000 VNĐ. Số tài khoản nhận tiền đặt sách: 142720499-Ngân hàng ACB. Chủ tài khoản: Tôn Phi.

Trả lời

Điền thông tin vào ô dưới đây hoặc nhấn vào một biểu tượng để đăng nhập:

WordPress.com Logo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản WordPress.com Đăng xuất /  Thay đổi )

Facebook photo

Bạn đang bình luận bằng tài khoản Facebook Đăng xuất /  Thay đổi )

Connecting to %s