Đương thời, sau khi đánh thắng vua Lê-chúa Trịnh, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ của nhà Tây Sơn, tức là tướng quân Quang Trung, phải sang Trung Hoa triều bái.

Chi tiết này gây căm phẫn trong cộng đồng sĩ phu Bắc Hà. Trước đó, vua Lê-chúa Trịnh chỉ sai sứ giả sang triều cống, chứ không thấy vị vua Việt  nào lại sang Trung Hoa để quỳ lạy bao giờ.

Các nước chư hầu, ông nào lên làm vua, cũng phải sang triều kiến thiên triều Trung Hoa. Quang Trung Nguyễn Huệ còn phải làm điều đó. Nhà Tây Sơn thực chất cướp ngôi nhà Lê. Một vua Lê còn sống, là Lê Chiêu Thống, chạy sang bên Tàu nhờ thiên triều Trung Hoa phân xử. Cái lý đúng-sai quá rõ ràng. Thiên triều Trung Hoa ủng hộ chính nghĩa cho Lê Chiêu Thống.

Quang Trung sợ quá, cho người giả làm mình (gọi là ủy thác) sang quỳ lạy thiên triều Trung Hoa. Qùy như chó quỳ. Quang Trung biết rằng mình không thể thắng được thiên triều Trung Hoa. Cho nên, sau khi đã thắng 25 vạn quân Thanh (con số có hơi quá đáng?), Quang Trung vẫn phải sang quỳ lạy vua Càn Long. Không phải là cho sứ giả sang quỳ, mà là, cho người giả dạng mình để sang quỳ lạy vua Càn Long.

“Nghĩ mình phương diện quốc gia,

Quan trên trông xuống, người ta trông vào.”

(Truyện Kiều-Nguyễn Du).

Các đời vua Lê, không có ai hèn như vua Quang Trung nhà Tây Sơn. Cho nên, vua Quang Trung và chính quyền Tây Sơn không được nhân dân Bắc Hà ủng hộ, căn nguyên cốt lõi dẫn đến sự tan rã chỉ vài năm sau đó.

Một lần nữa chúng ta đặt lại mối quan hệ giữa thiên triều Trung Hoa và nước Đại Việt. Nếu nhà Tây Sơn không phản loạn thì Trung Hoa chẳng có cớ gì, và cũng chẳng thế nào, vượt được biên giới của vua Lê. Vua Lê Thánh Tông ra sắc chỉ cho các tướng trấn giữ biên thùy phía Bắc: “Kẻ nào làm mất một thước đất ở biên giới, tru di.”. Quang Trung là kẻ phá hoại xã hội. 25 vạn quân Thanh là do Tây Sơn đưa vào.  Nhà Lê đang ổn định, không bao giờ quân Trung Hoa dám vượt qua Ngũ Lĩnh vào Việt Nam.

Thiên triều chỉ mang quân sang lúc có chuyện phế lập, chẳng hạn chuyện cướp chính quyền, giặc cỏ Tây Sơn cướp chính quyền văn hiến của vua Lê.

“Đời vua (Lê) Thái Tổ, Thái Tông,

Thóc lúa đầy đồng, trâu chẳng thèm ăn.”

(ca dao Việt Nam)

Đại thi hào Nguyễn Du tức tên giặc cỏ Quang Trung quá, chạy vào nam theo chúa Nguyễn Ánh (quân Gia Định). Nguyễn Ánh là người thống nhất đất nước Việt Nam. Dẹp xong loạn đảng Tây Sơn, Nguyễn Ánh được sự ủng hộ của cả trong nước và quốc tế để xưng hiệu Gia Long, lên ngôi hoàng đế. Một lần nữa, thiên triều Trung Hoa mời Nguyễn Ánh sang quỳ, như Quang Trung, nhưng Nguyễn Ánh không sang. Nhà Nguyễn là nhà có tính độc lập rất cao, mời gọi văn minh Tây phương đến để trung hòa văn hóa Hán ở Đông phương.

Viết tại quận 7, Sài Gòn, ngày 27 tháng 04 năm 2022.

Tôn Phi (triết gia Lê Minh Tôn)

Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com

Phone, Whatsapp, Signal: +84344331741

Bài viết đã được đưa vào sách Việt sử đại cương của tác giả Tôn Phi.

Giá sách PDF: 250 000 VNĐ. Giá sách in: 400 000 VNĐ.

Số tài khoản nhận tiền đặt sách: 142720499-ACB-Tôn Phi.

Sau khi gửi tiền đặt sách, các bạn tải sách PDF xuống tại đây:

Mua sách tại ông Tôn Phi.

Giá sách:

PDF: 250 000 VNĐ. Sách in: 400 000 VNĐ.

Số tài khoản nhận tiền đặt sách: 142720499-ACB-Tôn Phi.

Email đặt sách: 142720499-ACB-Tôn Phi.