Tôi là một trong những sinh viên được đào tạo về công pháp quốc tế đầu tiên ở Việt Nam. Tôi nhận thấy có sự khác biệt trong văn hóa ký hiệp định giữa nước Mỹ và nước Pháp.

Để mở đầu, xin dùng mấy ví dụ.

Ví dụ 1: Một người ở một quốc gia A, bị công an tra tấn, đi sang nước khác tị nạn. Cao ủy nhân quyền Liên Hiệp Quốc xem xét các trường hợp người tị nạn bị đưa lên đồn công an, tra tấn, sau đó ép ký vào tờ khai. Những tờ khai này, theo cao ủy nhân quyền Liên Hiệp Quốc, là không có giá trị.

Ví dụ 2: Người Pháp, ép vua nhà Nguyễn lên chiến thuyền Pháp để ký hiệp định Mậu Tuấn 1858.

Ví dụ 3, nước Pháp, khi ép vua Việt ký hiệp định, thì chỉ Pháp và Việt biết. Mỹ, khi mời nước nào ký hiệp định, thì gọi cả thế giới đến xem cho biết.

Hiệp định này, không có giá trị, mặc dù có chữ ký của vua Nguyễn và tướng Pháp. Vua Bảo Đại lục lại mấy hiệp định này, đưa cho các bạn bè Pháp xem và họ giúp vua đòi lại chủ quyền.

Người ta nói rằng, những hiệp định của nước Pháp ký với nước Đại Việt không có giá trị. Qủa vậy, vua Bảo Đại, chỉ cần bằng ngòi bút, bắt nước Pháp phải dần dần và trình tự trả lại các lãnh thổ đã mất của nước Việt. Những hiệp định ký trong phòng kín thì không có giá trị.

Người Mỹ, khi ký hiệp định với nước khác, họ luôn tổ chức ở một nước thứ ba.

Đất nước Việt Nam đang được chi phối trên 2 định ước quốc tế là Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 và Hiệp định Pa-ri 1973. Cả hai hiệp định này đều được ký kết ở nước trung lập không tham gia chiến tranh của người Mỹ, để đảm bảo rằng không có tình trạng ép cung, mớm cung…Một khi đã ký rồi là không thể ra được nữa.

Người ta nói rằng, Mỹ là đại ca, chơi đẹp hơn Pháp. Pháp hơi đàn bà, làm gì cũng kín. Mỹ là đàn ông, chơi gì cũng công khai. Là nước đi sau (tách ra từ nước Anh), người Mỹ có tầm nhìn xa hơn người Pháp.

Viết tại quận 7, Sài Gòn, ngày 05 tháng 05 năm 2022.

Tôn Phi (triết gia Lê Minh Tôn)

Liên lạc tác giả: tonphi2021@gmail.com

Phone, Whatsapp, Signal: +84344331741

Bài viết đã được đưa vào phần mở đầu của sách Công pháp quốc tế của nhà văn Tôn Phi sáng nay.

Gi á sách: PDF: 250 000 VNĐ. Sách in: 400 000 VNĐ.

Số tài khoản nhận tiền dặt sách: 142720499- ACB-Tôn Phi.

Sau khi gởi tiền sách rồi, quý vị được quyền tải xuống bản demo tại đây: